Öz
Objectives: Purpose of the study is to investigate the
challanges that are experienced by primary care-givers of the patients who are
confined to bed or have limited phyisical capability and to contribute to their
problems.
Materials and Methods: Study was conducted
between May 2017 and June 2017. Hundred and ninety-five patients were included
who are receving home health services from Bağcılar Health Implentation and
Research Hospital. The data were obtained by using a questionnaire
investigating demographic characteristics that was prepared by the researchers
and The Zarit Caregiver Burden Scale. Internal board review approval was
obtained prior to the initiation of the study (Reference number of 2017/580).
Data were analized by using SPSS 21.0.
Results: In the study, the
most common diseases were neurological disorders, hypertension and diabetes
mellitus. It was observed that most care givers were married, woman and they
were siblings of the disabled person. The mean of care giving imposition was 38.48±12.68.
These values suggest that family members that taking of disabled person had
low-medium care giving imposition.
Conclusion: Home care provided by
patients' relatives as primary care giver may result in better patient
satisfaction. However, determination level of the impact of difficulties on
caregiver and preventive measures on these matters may improve outcomes which
requires a comprehensive team service for home care.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Utku U. İnme tanımı, etyolojisi, sınıflandırma ve risk faktörleri. Türk Fiz Tıp Rehab Derg 2007;53:1-3.
- Cimete G. Evde sağlık bakım hizmetlerinin tarihsel gelişimi ve evde bakımda hemşirenin yeri. 1. Ulusal Evde Bakım Kongresi Kitabı, İstanbul: Marmara Üniversitesi; 1998:1-41.
- Havens B. Home Care Issues at the Approach of the 21st Century from a World Health Organization Perspective, An Annotated Bibliograpy. World Health Organization, Canada, 1999. https://apps.who.int/iris/handle/10665/65991, Erişim tarihi: 02.07.2019.
- Taşdelen P, Ateş M. Evde Bakım Gerektiren Hastaların Bakım Gereksinimleri ile Bakım Verenlerin Yükünün Değerlendirilmesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2012;9(3):22-9.
- Işık O, Kandemir A, Erişen MA, Fidan C. Evde Sağlık Hizmeti Alan Hastaların Profili ve Sunulan Hizmetin Değerlendirilmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 2016;19(2):171-86.
- Alpak M. Evde Sağlık Hizmetlerinin Türkiye’deki Yeri (Antalya Örneği), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul, 2015.
- Zarit S. Family care and burden at the end of life. CMAJ 2004;170:1811-2.
- Özlü A, Yıldız M, Aker T. Zarit bakıcı yük ölçeğinin şizofreni hasta yakınlarında geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Nöropsikiyatri Arşivi 2009;46:38-42.
- Karahan AY, İslam S. Fiziksel Engelli Çocuk ve Yaşlı Hastalara Bakım Verme Yükü Üzerine Bir Karşılaştırma Çalışması, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2013;3(1):51-7.
- Eicher PS, Batshaw ML. Cerebral palsy. Pediatr Clin North Am 1993;40:537–51.
- Orak OS, Sezgin S. Kanser Hastasına Bakım Veren Aile Bireylerinin Bakım Verme Yüklerinin Belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2015;6(1):33-9.
- Yılmaz M, Sametoğlu F, Akmeşe G, Tak A, Yağbasan B, Gökçay S, et al. Sağlık Hizmetinin Alternatif Bir Sunum Şekli Olarak Evde Hasta Bakımı. Istanbul Med J 2010;11(3):125-32.
- İstatistiklerle Yaşlılar, 2016. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24644 (Erişim tarihi: 18.07.2017). Karaman D, Kara D, Atar NY. Evde Sağlık Hizmeti Verilen Bireylerin Hastalık Durumlarının ve Bakım İhtiyaçlarının Değerlendirilmesi: Zonguldak Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2015;4(3):347-59.
- Yörük S. Çalışkan T. Gündoğdu H. Balıkesir Devlet Hastanesi Evde Bakım Hizmet Biriminden Hizmet Alan 65 Yaş ve Üzeri Yaşlı Bireylerin Bakım Alma Nedenleri ve Sağlanan Hizmetlerin Belirlenmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi 2012;1:1.
- Van Campen C, Woittiez IB. Client demands and the allocation of home care in the Netherlands. A multinomial logit model of client types, care needs and referrals. Health Policy 2003;64(2):229-41.
- Limnili G. Özçakar N. Evde Sağlık Hizmetlerine Başvuru Özellikleri ve Beklentiler. Türk Aile Hek Derg 2013;17(1):13-7.
- Enginyurt Ö, Öngel K. Evde Bakım Hizmeti Kapsamındaki Hastaların Sosyodemografik Özellikleri ve Tıbbi Durumları. Smyrna Tıp Dergisi 2011;1(1):45-8.
- Çayır Y, Avşar ÜZ, Avşar Ü, Cansever Z, Khan AS. Evde Sağlık Hizmetleri Alan Hastaların Özellikleri ve Bakım Verenlerin Beklentileri. Konuralp Tıp Dergisi 2013;5(3):9-12.
- Hong GS, Kim H. Family caregiver burden by relationship to care recipient with dementia in Korea. Geriatr Nurs 2008;29:267-74.
- Rodríguez-Pérez M, Abreu-Sánchez A, Rojas-Ocaña MJ, del-Pino-Casado R. Coping Strategies and Quality of Life in Caregivers of Dependent Elderly Relatives. Health Qual Life Outcomes 2017;15(1):71.
- Hu X, Huang W, Su Y, Qu M, Peng X. Depressive Sypmtoms in Chinese Family Caregivers of Patients with Heart Failure. Medicine (Baltimore) 2017;96(13):e6480.
- Şirzai H, Delialioğlu SÜ, Sarı İF, Özel S. İnme ve Bakım Verme Yükü. FTR Bil Der 2015;18:162-9.
- Pinto RA, Holanda MA, Medeiros MM, et al. Assessment of the burden of caregiving for patients with chronic obstructive pulmonary disease. Respir Med 2007;101:2402-8.
- Rinaldi P, Spazzafumo L, Mastriforti R. Study group on brain aging of the Italian society of gerontology and geriatrics. Predictors of high level of burden and distress in caregivers of demented patients: results of an Italian multicenter study. Int J Geriatr Psychiatry 2005;20(2):168–74.
- Pang FC, Chow TW, Cummings JL, Leung VP, Chiu HF, Lam LC, et al. Effect of neuropsychiatric symptoms of Alzheimer’s disease on Chinese and American caregivers. Int J Geriatr Psychiatry 2002;17:29-34.
- Mollaoğlu M, Tuncay F, Fertelli T. İnmeli Hasta Bakım Vericilerinde Bakım Yükü ve Etkileyen Faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 2011;4(3):125-30.
- Iconomou G, Vagenakis AG, Kalofonos HP. The informational needs, satisfaction with communication, and psychological status of primary caregivers of cancer patients receiving chemotherapy. Support Care Cancer 2001;9:591-6.
- Şahin ZA, Polat H, Ergüney S. Kemoterapi Alan Hastalara Bakım Verenlerin Bakım Verme Yüklerinin Belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2009;12:2.
- Bodur S, Cingil D. Aile içi bakım vericileri eğitmenin bağımlı yaşlıların evde bakım kalitesine etkisi. Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2006;22(4):149-57.
- Tel H, Demirkol D, Kara S, Aydın D. Care Burden and Quality of Life Among the Caregivers of Patients with COPD. Turk Toraks Derg 2012;13:87-92.
- Chafjiri RT, Navabi N, Shamsalinia A, Ghaffari F. The Relationship Between The Spiritual Attitude of the Family Caregivers of Older Patients with Stoke and Their Burden. Clin İnterv Aging 2016;12;453-8.
- Akdemir N. Evde bakım hizmeti gerekliliği. I.Ulusal Aile Hizmetleri Sempozyumu, Ankara; T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu; 2011:32-5.
Öz
Amaç: Bu çalışmanın amacı, çeşitli sebeplerle
yatağa tam ya da yarı bağımlı evde bakım alan hastalara bakım veren
yakınlarının yaşadığı güçlükleri anlamak ve sorunlarına katkıda bulunmaktır.
Materyal ve Metot: Çalışma, Mayıs-Haziran 2017 tarihlerinde,
Sağlık Bilimleri Üniversitesi İstanbul Bağcılar Sağlık Uygulama ve Araştırma
Hastanesi’ne bağlı evde sağlık hizmeti biriminden faydalanan 195 bakım veren
hasta yakını ile yapılmıştır. Veriler sosyo-demografik özelliklerin
sorgulandığı araştırıcı tarafından düzenlenen bir anket formu ve Zarit Bakıcı
Yükü Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmanın yapılabilmesi için
2017/580 No’lu Etik Kurul yazılı izni alınmış; veriler SPSS 21.0 paket
programıyla analiz edilmiştir.
Bulgular: Çalışmada hastaların tanıları sıklık sırasına göre nörolojik
hastalıklar, hipertansiyon ve diyabet mellitus şeklinde belirlenmiştir. Bakım
verenlerin çoğunluğunun kadın, evli oldukları, daha çok hastaların kız
çocuklarının bakım verdikleri belirlenmiştir. Bakım veren aile bireylerin bakım
verme yükü puan ortalaması 38,48±12,68 bulunmuştur. Bu değerler bakım veren
aile bireylerin bakım yükünün düşük-orta derecede olduğunu göstermektedir.
Sonuç: Yakınları tarafından kendi evlerinde bakım verilmesi, evde bakım
hastalarının fiziksel ve psikolojik olarak kendilerini daha iyi hissetmelerini
sağlamaktadır. Ancak, bakım verenlerin fiziksel, psikososyal ve maddi açıdan
yaşam kalitelerinin etkilenme düzeyinin bilinmesi, bakım verenin yükünü
etkileyen faktörlerin ortaya konulması ve bu doğrultuda önlemlerin alınması
hastanın da azami faydası yönünde olacaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Utku U. İnme tanımı, etyolojisi, sınıflandırma ve risk faktörleri. Türk Fiz Tıp Rehab Derg 2007;53:1-3.
- Cimete G. Evde sağlık bakım hizmetlerinin tarihsel gelişimi ve evde bakımda hemşirenin yeri. 1. Ulusal Evde Bakım Kongresi Kitabı, İstanbul: Marmara Üniversitesi; 1998:1-41.
- Havens B. Home Care Issues at the Approach of the 21st Century from a World Health Organization Perspective, An Annotated Bibliograpy. World Health Organization, Canada, 1999. https://apps.who.int/iris/handle/10665/65991, Erişim tarihi: 02.07.2019.
- Taşdelen P, Ateş M. Evde Bakım Gerektiren Hastaların Bakım Gereksinimleri ile Bakım Verenlerin Yükünün Değerlendirilmesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2012;9(3):22-9.
- Işık O, Kandemir A, Erişen MA, Fidan C. Evde Sağlık Hizmeti Alan Hastaların Profili ve Sunulan Hizmetin Değerlendirilmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 2016;19(2):171-86.
- Alpak M. Evde Sağlık Hizmetlerinin Türkiye’deki Yeri (Antalya Örneği), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul, 2015.
- Zarit S. Family care and burden at the end of life. CMAJ 2004;170:1811-2.
- Özlü A, Yıldız M, Aker T. Zarit bakıcı yük ölçeğinin şizofreni hasta yakınlarında geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Nöropsikiyatri Arşivi 2009;46:38-42.
- Karahan AY, İslam S. Fiziksel Engelli Çocuk ve Yaşlı Hastalara Bakım Verme Yükü Üzerine Bir Karşılaştırma Çalışması, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2013;3(1):51-7.
- Eicher PS, Batshaw ML. Cerebral palsy. Pediatr Clin North Am 1993;40:537–51.
- Orak OS, Sezgin S. Kanser Hastasına Bakım Veren Aile Bireylerinin Bakım Verme Yüklerinin Belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2015;6(1):33-9.
- Yılmaz M, Sametoğlu F, Akmeşe G, Tak A, Yağbasan B, Gökçay S, et al. Sağlık Hizmetinin Alternatif Bir Sunum Şekli Olarak Evde Hasta Bakımı. Istanbul Med J 2010;11(3):125-32.
- İstatistiklerle Yaşlılar, 2016. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24644 (Erişim tarihi: 18.07.2017). Karaman D, Kara D, Atar NY. Evde Sağlık Hizmeti Verilen Bireylerin Hastalık Durumlarının ve Bakım İhtiyaçlarının Değerlendirilmesi: Zonguldak Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2015;4(3):347-59.
- Yörük S. Çalışkan T. Gündoğdu H. Balıkesir Devlet Hastanesi Evde Bakım Hizmet Biriminden Hizmet Alan 65 Yaş ve Üzeri Yaşlı Bireylerin Bakım Alma Nedenleri ve Sağlanan Hizmetlerin Belirlenmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi 2012;1:1.
- Van Campen C, Woittiez IB. Client demands and the allocation of home care in the Netherlands. A multinomial logit model of client types, care needs and referrals. Health Policy 2003;64(2):229-41.
- Limnili G. Özçakar N. Evde Sağlık Hizmetlerine Başvuru Özellikleri ve Beklentiler. Türk Aile Hek Derg 2013;17(1):13-7.
- Enginyurt Ö, Öngel K. Evde Bakım Hizmeti Kapsamındaki Hastaların Sosyodemografik Özellikleri ve Tıbbi Durumları. Smyrna Tıp Dergisi 2011;1(1):45-8.
- Çayır Y, Avşar ÜZ, Avşar Ü, Cansever Z, Khan AS. Evde Sağlık Hizmetleri Alan Hastaların Özellikleri ve Bakım Verenlerin Beklentileri. Konuralp Tıp Dergisi 2013;5(3):9-12.
- Hong GS, Kim H. Family caregiver burden by relationship to care recipient with dementia in Korea. Geriatr Nurs 2008;29:267-74.
- Rodríguez-Pérez M, Abreu-Sánchez A, Rojas-Ocaña MJ, del-Pino-Casado R. Coping Strategies and Quality of Life in Caregivers of Dependent Elderly Relatives. Health Qual Life Outcomes 2017;15(1):71.
- Hu X, Huang W, Su Y, Qu M, Peng X. Depressive Sypmtoms in Chinese Family Caregivers of Patients with Heart Failure. Medicine (Baltimore) 2017;96(13):e6480.
- Şirzai H, Delialioğlu SÜ, Sarı İF, Özel S. İnme ve Bakım Verme Yükü. FTR Bil Der 2015;18:162-9.
- Pinto RA, Holanda MA, Medeiros MM, et al. Assessment of the burden of caregiving for patients with chronic obstructive pulmonary disease. Respir Med 2007;101:2402-8.
- Rinaldi P, Spazzafumo L, Mastriforti R. Study group on brain aging of the Italian society of gerontology and geriatrics. Predictors of high level of burden and distress in caregivers of demented patients: results of an Italian multicenter study. Int J Geriatr Psychiatry 2005;20(2):168–74.
- Pang FC, Chow TW, Cummings JL, Leung VP, Chiu HF, Lam LC, et al. Effect of neuropsychiatric symptoms of Alzheimer’s disease on Chinese and American caregivers. Int J Geriatr Psychiatry 2002;17:29-34.
- Mollaoğlu M, Tuncay F, Fertelli T. İnmeli Hasta Bakım Vericilerinde Bakım Yükü ve Etkileyen Faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 2011;4(3):125-30.
- Iconomou G, Vagenakis AG, Kalofonos HP. The informational needs, satisfaction with communication, and psychological status of primary caregivers of cancer patients receiving chemotherapy. Support Care Cancer 2001;9:591-6.
- Şahin ZA, Polat H, Ergüney S. Kemoterapi Alan Hastalara Bakım Verenlerin Bakım Verme Yüklerinin Belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2009;12:2.
- Bodur S, Cingil D. Aile içi bakım vericileri eğitmenin bağımlı yaşlıların evde bakım kalitesine etkisi. Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2006;22(4):149-57.
- Tel H, Demirkol D, Kara S, Aydın D. Care Burden and Quality of Life Among the Caregivers of Patients with COPD. Turk Toraks Derg 2012;13:87-92.
- Chafjiri RT, Navabi N, Shamsalinia A, Ghaffari F. The Relationship Between The Spiritual Attitude of the Family Caregivers of Older Patients with Stoke and Their Burden. Clin İnterv Aging 2016;12;453-8.
- Akdemir N. Evde bakım hizmeti gerekliliği. I.Ulusal Aile Hizmetleri Sempozyumu, Ankara; T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu; 2011:32-5.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırmalar |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Eylül 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 19 Sayı: 3 |
