Öz
Günümüz dünyasında insan yaşamını tehdit eden birçok kronik ve metabolik hastalık bulunmaktadır. Farklı yaklaşımlarla tedavi edilen bu hastalıkların önlenmesinde egzersiz önemli bir yer tutmaktadır. Egzersizlerin uygulanması ve reçetelendirilmesi görevini üstlenen antrenörlerin de doğru bir reçete ve yol sunabilmesi bu hastalıklar hakkında doğru bilgi sahibi olmasından geçmektedir. Bu amaçla araştırmada antrenör adaylarının metabolik sendrom bilgi ve farkındalık düzeylerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya Fırat Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Antrenörlük Eğitimi bölümünde öğrenim gören ve gönüllü olarak 261 öğrenci katılmıştır. Katılımcılara ait tanımlayıcı bilgiler için kişisel bilgi formu kullanılmış olup, metabolik sendrom hakkındaki bilgi ve farkındalık düzeyini belirlemek için Karaman ve Akbulut (2023) tarafından geliştirilen ‘’Metabolik Sendrom Bilgi ve Farkındalık Ölçeği (MSBFÖ)’’ kullanılmıştır. Çalışmaya ait verilerin analizi için SPSS paket program kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak kabul edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre; Metabolik sendrom bilgi ve farkındalık düzeyinin kadınlarda erkeklere oranla daha yüksek olduğu (p<0,05), okunan sınıf açısından korunma alt boyutuna ait puanların 4. Sınıf öğrencilerinde daha yüksek olduğu tespit edilmiştir (p<0,05). MSBFÖ puanlarında hareketsizlik ve dengesiz beslenmenin yol açtığı hastalıklar hakkında bilgi sahibi olduğunu düşünenler ve düşünmeyenler arasında istatistiksel herhangi bir farklılığın olmadığı da belirlenmiştir (p>0,05). Sonuç olarak; MSBFÖ puanlarının bazı değişkenlere bağlı olarak farklılık gösterebileceği belirlenmiştir. Bununla birlikte kadın katılımcıların ve son sınıf öğrencilerinin metabolik sendrom bilgi ve farkındalık düzeylerinin daha yüksek olduğu söylenebilir.
Anahtar Kelimeler
Etik Beyan
Bu araştırma, Fırat Üniversitesi Etik Kurulu’nun 03.08.2023 tarih ve 2023 – 14 sayılı kararı ile etik açıdan uygun bulunmuştur.
Kaynakça
- Akeren, Z. ve Oncagül, K. (2023). Üniversite öğrencilerinde günlük alınan besin öğeleri dağılımının ve metabolik sendrom riskinin belirlenmesi: Bayburt üniversitesi örneği. Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi, 7(3), 231-239.
- Balkan, F. (2013). Metabolik sendrom. Ankara Medical Journal, 13(2), 85-90.
- Bulut, M. M., Bozkurt, S., Yabacı, A. ve Yücesan, E. (2022). Tıp fakültesi öğrencilerinin metabolik sendrom farkındalık düzeylerinin incelenmesi. Acta Medica Nicomedia, 5(2), 56-60.
- De Haas, E. C., Oosting, S. F., Lefrandt, J. D., Wolffenbuttel, B. H., Sleijfer, D. T. ve Gietema, J. A. (2010). The metabolic syndrome in cancer survivors. The Lancet Oncology, 11(2), 193-203.
- Duncan, G. E. (2006). Exercise, fitness, and cardiovascular disease risk in type 2 diabetes and the metabolic syndrome. Current Diabetes Reports, 6(1), 29–35.
- Doğan, A. E. (2019). Metabolik sendrom ve metabolik sendrom bileşenlerinin renal hücreli karsinomda tümör agresifliği üzerine etkisi. (Yayımlanmamış uzmanlık tezi). Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Geçim, G. Y. D. ve Esin, M. N. (2019). Bir grup 45 yaş üstü hemşirenin beslenme düzeylerinin beslenme bilgi sistemi programı ile analizi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 16(3), 217-224.
- Helders, P. J., Van der Net, J. ve Takken, T. (2003). Relation ship between functional ability and physical fitness in juvenile idiopathic arthritis patients. Scandinavian Journal of Rheumatology, 32(3), 174–178.
- Karaman, M. E. ve Akbulut, T. (2023). Metabolik sendrom bilgi ve farkındalık ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 6(2), 497-506.
- Kaur, J. A. (2014). Comprehensive review on metabolic syndrome. Cardiology Research and Practice, 943162.
- Kelishadi, R., Razaghi, E.M., Gouya, M.M. ve Ardalan, G. (2007). Association of physical activity and the metabolic syndrome in children and adolescents: caspıan study. Hormone Research, 67(1), 46-52.
- Mozaffarian, D. (2016). Dietary and policy priorities for cardiovascular disease, diabetes, and obesity: a comprehensive review. Circulation, 133(2), 187–225.
- Preisler, N., Pradel, A., Husu, E., Madsen, K. L., Becquemin, M. H., Mollet, A. ve Laforêt, P. (2013). Exercise intolerance in glycogen storage disease type III: weakness or energy deficiency? Molecular Genetics and Metabolism, 109(1), 14-20.
- Poitras, V. J., Gray, C. E., Borghese, M. M., Carson, V., Chaput, J. P., Janssen, I. ve Tremblay, M. S. (2016). Systematic review of the relationships between objectively measured physical activity and health indicators in school-aged children and youth. Applied Physiology, Nutrition, and Metabolism, 41(6), 197-239.
- Rice, B., Janssen, I., Hudson, R. ve Ross, R. (1999). Effects of aerobic or resistance exercise and/or diet on glucose tolerance and plasma insulin levels in obese men. Diabetes Care, 22(5), 684-691.
- Riley, L.., Guthold, R., Cowan, M., Savin, S., Bhatti, L., Armstrong, T. ve Bonita, R. (2016). The world health organization stepwise approach to noncommunicable disease risk-factor surveillance: methods, challenges, and opportunities. American Journal Public Health, 106(1), 74–78.
- Rizzo, N.S., Ruiz, J.R., Hurtig-Wennlof, A., Ortega, F.B. ve Sjostrom, M. (2007). Relationship of physical activity, fitness and fatness with clustered metabolic risk in children and adolescents: the european youth heart study. The Journal of Pediatrics, 150(4), 388-394.
- Ross, R., Dagnone, D., Jones, P. J., Smith, H., Paddags, A., Hudson, R. ve Janssen, I. (2000). Reduction in obesity and related comorbid conditions after diet-induced weight loss or exercise-induced weight loss in men: a randomized, controlled trial. Annals of Internal Medicine, 133(2), 92-103.
- Torok, K., Szelenyi, Z., Porszasz, J. ve Molnar, D. (2001). Low physical performance in obese adolescent boys with metabolic syndrome. International Journal of Obesity, 25(7), 966-970.
- Yahia, N., Brown, C., Rapley, M. ve Chung, M. (2014). Assessment of college students’ awareness and knowledge about conditions relevant to metabolic syndrome. Diabetology and Metabolic Syndrome, 6(1), 1-15.
Öz
There are many chronic and metabolic diseases that threaten human life in today’s world. Exercise has an important place in the prevention of these diseases, which are treated with different approaches. The coaches who undertake the task of applying and prescribing the exercises must have accurate knowledge about these diseases to provide the right prescription and path. For this purpose, the study aimed to examine the metabolic syndrome knowledge and awareness levels of coach candidates. In the study, 261 students voluntarily participated from Fırat University Faculty of Sport Sciences, Department of Coach Training. A personal information form was used for descriptive information about the participants, and the “Metabolic Syndrome Knowledge and Awareness Scale (MSKAS)” which developed by Karaman and Akbulut (2023) was used to determine the level of knowledge and awareness about metabolic syndrome. SPSS package program was used to analyze the data and the significance level was accepted as p<0.05. According to the analysis results, It was determined that the level of metabolic syndrome knowledge and awareness it was higher in women than in men (p<0.05), and the scores of the protection sub-dimension in terms of grade were higher in 4th grade students (p<0.05). Besides, it was determined that there was no statistical difference in MSKAS scores between those who did and did not think they have knowledge about the diseases caused by inactivity and unbalanced nutrition (p>0.05). In conclusion, It has been determined that MSKAS scores may differ depending on some variables. However, it can be said that female participants and last grade students have higher metabolic syndrome knowledge and awareness levels.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akeren, Z. ve Oncagül, K. (2023). Üniversite öğrencilerinde günlük alınan besin öğeleri dağılımının ve metabolik sendrom riskinin belirlenmesi: Bayburt üniversitesi örneği. Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi, 7(3), 231-239.
- Balkan, F. (2013). Metabolik sendrom. Ankara Medical Journal, 13(2), 85-90.
- Bulut, M. M., Bozkurt, S., Yabacı, A. ve Yücesan, E. (2022). Tıp fakültesi öğrencilerinin metabolik sendrom farkındalık düzeylerinin incelenmesi. Acta Medica Nicomedia, 5(2), 56-60.
- De Haas, E. C., Oosting, S. F., Lefrandt, J. D., Wolffenbuttel, B. H., Sleijfer, D. T. ve Gietema, J. A. (2010). The metabolic syndrome in cancer survivors. The Lancet Oncology, 11(2), 193-203.
- Duncan, G. E. (2006). Exercise, fitness, and cardiovascular disease risk in type 2 diabetes and the metabolic syndrome. Current Diabetes Reports, 6(1), 29–35.
- Doğan, A. E. (2019). Metabolik sendrom ve metabolik sendrom bileşenlerinin renal hücreli karsinomda tümör agresifliği üzerine etkisi. (Yayımlanmamış uzmanlık tezi). Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Geçim, G. Y. D. ve Esin, M. N. (2019). Bir grup 45 yaş üstü hemşirenin beslenme düzeylerinin beslenme bilgi sistemi programı ile analizi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 16(3), 217-224.
- Helders, P. J., Van der Net, J. ve Takken, T. (2003). Relation ship between functional ability and physical fitness in juvenile idiopathic arthritis patients. Scandinavian Journal of Rheumatology, 32(3), 174–178.
- Karaman, M. E. ve Akbulut, T. (2023). Metabolik sendrom bilgi ve farkındalık ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 6(2), 497-506.
- Kaur, J. A. (2014). Comprehensive review on metabolic syndrome. Cardiology Research and Practice, 943162.
- Kelishadi, R., Razaghi, E.M., Gouya, M.M. ve Ardalan, G. (2007). Association of physical activity and the metabolic syndrome in children and adolescents: caspıan study. Hormone Research, 67(1), 46-52.
- Mozaffarian, D. (2016). Dietary and policy priorities for cardiovascular disease, diabetes, and obesity: a comprehensive review. Circulation, 133(2), 187–225.
- Preisler, N., Pradel, A., Husu, E., Madsen, K. L., Becquemin, M. H., Mollet, A. ve Laforêt, P. (2013). Exercise intolerance in glycogen storage disease type III: weakness or energy deficiency? Molecular Genetics and Metabolism, 109(1), 14-20.
- Poitras, V. J., Gray, C. E., Borghese, M. M., Carson, V., Chaput, J. P., Janssen, I. ve Tremblay, M. S. (2016). Systematic review of the relationships between objectively measured physical activity and health indicators in school-aged children and youth. Applied Physiology, Nutrition, and Metabolism, 41(6), 197-239.
- Rice, B., Janssen, I., Hudson, R. ve Ross, R. (1999). Effects of aerobic or resistance exercise and/or diet on glucose tolerance and plasma insulin levels in obese men. Diabetes Care, 22(5), 684-691.
- Riley, L.., Guthold, R., Cowan, M., Savin, S., Bhatti, L., Armstrong, T. ve Bonita, R. (2016). The world health organization stepwise approach to noncommunicable disease risk-factor surveillance: methods, challenges, and opportunities. American Journal Public Health, 106(1), 74–78.
- Rizzo, N.S., Ruiz, J.R., Hurtig-Wennlof, A., Ortega, F.B. ve Sjostrom, M. (2007). Relationship of physical activity, fitness and fatness with clustered metabolic risk in children and adolescents: the european youth heart study. The Journal of Pediatrics, 150(4), 388-394.
- Ross, R., Dagnone, D., Jones, P. J., Smith, H., Paddags, A., Hudson, R. ve Janssen, I. (2000). Reduction in obesity and related comorbid conditions after diet-induced weight loss or exercise-induced weight loss in men: a randomized, controlled trial. Annals of Internal Medicine, 133(2), 92-103.
- Torok, K., Szelenyi, Z., Porszasz, J. ve Molnar, D. (2001). Low physical performance in obese adolescent boys with metabolic syndrome. International Journal of Obesity, 25(7), 966-970.
- Yahia, N., Brown, C., Rapley, M. ve Chung, M. (2014). Assessment of college students’ awareness and knowledge about conditions relevant to metabolic syndrome. Diabetology and Metabolic Syndrome, 6(1), 1-15.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Fiziksel Aktivite ve Sağlık |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Nisan 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 21 Ekim 2023 |
| Kabul Tarihi | 11 Mart 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Cilt: 29 Sayı: 2 |
Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi yılda dört kez yayımlanan bilimsel ve hakemli bir dergidir.
Gazi Journal of Physical Education and Sports Sciences is a scientific and peer-reviewed journal published quarterly.