Öz
Bu çalışmanın amacı, 0-12 aylık bebeği olan annelerin ek gıdalara erken başlama nedenlerini ve etkileyen faktörleri belirlemektir. Araştırma kesitsel olarak, Mart-Aralık 2017 tarihleri arasında, Aydın İlinin Çine ilçesine bağlı bir Aile Sağlığı Merkezi’nde yapılmıştır. Araştırmanın evrenini, bu tarihler arasında bu Aile Sağlığı Merkezi’ne başvuran ve 0-12 aylık bebeği olan anneler, örneklemini 170 anne oluşturmuştur. Araştırmanın verileri "Anket Formu" ile yüz yüze görüşme yöntemiyle toplanmıştır. Veriler sayı ve yüzde olarak ifade edilmiş, gruplar arasındaki farklılıklar Pearson ki-kare testi ile incelenmiştir. Veriler Statistical Package for the Social Sciences (24,0) programı ile değerlendirilmiş, tüm analizler için p<0,05 değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Çalışmaya katılan annelerin %58,2’sinin ilk 4-6 ay içerisinde bebeklerine ek gıda verdiği, ek gıdalara erken başlama nedenlerinin bebeğinin doymadığını (%25,3), kilo almadığını (%15,2) düşünmeleri ve çok ağlaması (%18,5) olduğu, %71,8’inin anne sütü ve emzirme, %55,2’sinin ek gıda, ek gıdalara geçiş zamanı ve şekli konularında bilgi aldığı, bebeklerin 0-6 aylık dönemlerinde ek gıdalara başlamalarını annelerin yaşı, gelir durum algısı, doğum şekli, ek gıda, ek gıdalara geçiş zamanı ve şekli ile ilgili konularda bilgi alma durumlarının etkilediği belirlenmiştir (p<0,05). Annelerin bebeklerine sadece anne sütü verme sürelerinin kısa olduğu, bebeklerin anne sütü alma sürelerinin çeşitli faktörlerden etkilendiği ve annelerin farklı nedenlerle anne sütünün yetmediği gibi düşüncelere kapıldığı, bu durumun bebeklerin sadece anne sütü almalarını etkilediği bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Referans1- Taşkın L. Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği. 16. Baskı. Ankara: Akademisyen Kitabevi; 2020.
- Referans2- Irmak N. Anne sütünün önemi ve ilk 6 ay sadece anne sütü vermeyi etkileyen unsurlar. Jour Turk Fam Phy. 2016;7(2):27-31. doi: 10.15511/tjtfp.16.02627
- Referans3- Martín-Iglesias S, Santamaría-Martín MJ, Alonso-Álvarez A, Rico-Blázquez M, Cura-González I, Rodríguez-Barrientosn R, et al. Effectiveness of an educational group intervention in primary healthcare for continued exclusive breast-feeding. BMC Pregnancy and Childbirth. 2018;18:59. https://doi.org/10.1186/s12884-018-1679-3
- Referans4- Guo S, Fu X, Scherpbier RW, Wang Y, Zhou H, Wang X, Hipgrave DB. Breastfeeding rates in central and western China in 2010: implications for child and population health. Bull World Health Organ. 2013;91:322–31.
- Referans5- Jain S, Thapar RK, Gupta RK. Complete coverage and covering completely: Breast feeding and complementary feeding: Knowledge, attitude, and practices of mothers. Medical Journal Armed Forces İndia. 2018;74:28–32. doi: 10.1016/j.mjafi.2017.03.003
- Referans6- Rodrigues C, Teixeira R, Fonseca MJ, Zeitlin J, Barros H. prevalence and duration of breast milk feeding in very preterm infants: a 3‐year follow‐up study and a systematic literature review. Paediatr Perinat Epidemiol. 2018;32(3):237-46. doi:10.1111/ppe.12457.
- Referans7- T.C. Sağlık Bakanlığı, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etüdleri Enstitüsü. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. T.C. Sağlık Bakanlığı; 2018. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2018/rapor/TNSA2018_ana_Rapor.pdf. 2019’da basıldı. 1 Mayıs 2020’de erişildi.
- Referans8- Demir R, Özçırpıcı B. Bir sağlık ocağı bölgesinde yaşayan 0-2 yaş çocuklarda malnütrisyon sıklığı ve malnütrisyon saptanan çocukların annelerine verilen eğitimin etkisi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi. 2014;57:183-190.
- Referans9- World Health Organization. Infant and young child feeding. Model Chapter for text boks for medical students and allied health professionals. http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/44117/9789241597494_eng.pdf?ua=12015’te basıldı. 1 Mayıs 2020’de erişildi.
- Referans10- Çalışkan Z, Bayat M. Annelerin bebek bakımı uygulamaları ve etkileyen faktörler: bir Kapadokya örneği. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2011;14:(2):23-30.
- Referans11- Sivri B. 0-6 Aylık Bebeği Olan Annelerin Katı Gıdaya Geçiş Süreci ve Emzirmeye İlişkin Bilgi ve Uygulamaları. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014;5(1):59-65.
- Referans12- United Nations International Children's Emergency Fund. http://www.unicef.org.tr/basinmerkezidetay.aspx?id=32793. 2 Ocak 2019’da erişildi.
- Referans13- Kaya Z, Yiğit Ö, Erol M, Gayret Ö. Altı-yirmi dört ay arası yaş grubunda beslenmeyle ilgili anne ve babaların bilgi ve deneyimlerinin değerlendirilmesi. Med Bull Haseki.2016;54:5-70.
- Referans14- Sabbağ Ç. Kent ve kırsalda annelerin 0-24 aylık çocukları besleme davranışları. International Journal of Human Sciences. 2013;(10)1:279-292.
- Referans15- Parks EP, Shaikhkhalil A, Groleau V, Wendel D, Stallings VA. Feeding healthy infants, children, and adolescents. In: Kliegman RM, Stanton BF, St. Schor NF, Geme III JW, Behrman RE, eds. Nelson Textbook of Pediatrics 20th ed. Philadelphia: Elsevier Saunders; 2016:286–295.
- Referans16- Yılmazbaş P, Kural B, Uslu A, Sezer G, Gökçay G. Annelerin gözünden ek besinlere başlama nedenleri ve annelerin mamalar hakkındaki düşünceleri. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi. 2015;78(3):76-82
- Referans17- Yayan E, Ulutaş A, Çalışkan Z, Emre O. Ek besine geçişte katkılı gıda kullanımına ilişkin anne görüşlerinin değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016;5(2):5-11.
- Referans18- Bolat F, Uslu S, Bolat G, Bülbül A, Arslan S, Çelik M, Cömert S, Nuhoğlu A. İlk altı ayda anne sütü ile beslenmeye etki eden faktörler. Çocuk Dergisi 2011;11(1):5-13.
- Referans19- Çifçili SY, Akgün TY, Akman M, Ünalan PC, Uzuner A, Kalaca S. Risk factors for early weaning among babies followed-up in a baby-friendly primary care unit in İstanbul. RISK. 2011;66:71.
- Referans20- Mullany LC, Katz J, Li YM, et al. Breast-feeding patterns, time to initiation, and mortality risk among newborns in southern Nepal. J Nutr. 2008;138:599-603.
- Referans21- Agboado G, Michel E, Jackson E, Verma A. Factors associated with breastfeeding cessation in nursing mothers in a peer support programme in Eastern Lancashire. BMC Pediatr. 2010;10:37. http://dx.doi.org/10.1186/1471-2431-10-3.
- Referans22- Bai DL, Fong DY, Tarrant M. Factors Associated with Breastfeeding Duration and Exclusivity in Mothers Returning to Paid Employment Postpartum. Matern Child Health J. 2015;19(5):990-9. doi: 10.1007/10995-014-1596-7
- Referans23- Samlı G, Kara B, Ünalan R Samlı B, Sarper N, Gökalp A. Annelerin emzirme ve süt çocuğu beslenmesi konusundaki bilgi, inanış ve uygulamalar: Niteliksel bir araştırma. Marmara Medical Journal. 2006;19(1):13-20.
- Referans24- Setegn T, Belachew T. Factors associated with exclusive breastfeeding practices among mothers in Goba district, south east Ethiopia: a cross-sectional study. Int Breastfeed J. 2012;7(1):1-8.
- Referans25- Bai DL, Fong DYT, Tarrant M. Previous breastfeeding experience and duration of any and exclusive breastfeeding among multiparous mothers. Birth. 2015;42(1):70–77.
- Referans26- Newby RM, Davies PS. A prospective study of the introduction of complementary foods in contemporary Australian infants: What, when and why? J Paediatr Child Health. 2015;51(2):186-91. doi: 10.1111/jpc.12699. Epub 2014 Jul 25
- Referans27- Bagul AS, Supare MS. The infant feeding practices in an urban slum of Nagpur, İndia. J Clin Diagn Res. 2012;6(9):1525-7.
- Referans28- Inoue M, Binns CW. İnfant feeding practices and breastfeeding duration in Japan: A Review. İnt Breastfeed J. 2012;7:1-15. doi:10.1186/1746-4358-7-15
- Referans29- Ünsal H, Atlıhan F, Özkan H, Targan Ş, Hassoy H. Toplumda anne sütü verme eğilimi ve buna etki eden faktörler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi. 2005;48(3):226-233.
- Referans30- Carmichael SL, Prince CB, Burr R, Nakamoto F, Vogt RL. Breast-feeding practices among WIC participants in Hawaii. J Am Diet Assoc. 2001;101:57-62.
- Referans31- Al-Sahab B, Lanes A, Feldman M, Tamim H. Prevalence and predictors of 6-mont exclusive breastfeeding among Canadian women: a national survey. BMC Pediatr 2010;10:20. http://dx.doi.org/10.1186/1471-2431-10-20
- Referans32- Atmaca B. 15–49 Yaş kadınların anne sütü ile ilgili bilgileri ve davranışları [Uzmanlık Tezi]. Van, Türkiye: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi; 2008.
- Referans33- Renfrew MJ, McCormick FM, Wade A, Quinn B, Dowswell T. Support for healthy breastfeeding mothers with healthy term babies. Cochrane Database Syst Rev. 2012;5:Cd001141.
- Referans34- Imdad A, Yakoob MY, Bhutta ZA. Effect of breastfeeding promotion interventions on breastfeeding rates, with special focus on developing countries. BMC Public Health. 2011;11(3):24.
- Referans35- Onbaşı Ş, Duran R, Çiftdemir NA, Vatansever Ü, Acunaş B, Süt N. Doğum öncesi anne adaylarına verilen emzirme ve anne sütü eğitiminin emzirme davranışları üzerine etkisi. Türk Pediatri Arşivi. 2011;46(1):75-80. doi:10.4274/tpa.46.13
Reasons for Early Starting Additional Foods for Mothers with 0-12 Months of Age and Affecting Factorsv
Öz
The aim of this study is to determine the reasons and factors affecting the early start of solid foods for mothers with babies aged 0-12 months. The cross-sectional study was carried out in a Family Health Center in the Cine district of Aydın Province between March and December 2017. The population of the study consisted of mothers who applied to this Family Health Center between these dates and had babies of 0-12 months, and 170 mothers were included in the sample. The data of the research were collected by face-to-face interview method with the "Survey Form". Data were expressed as numbers and percentages, and differences between groups were analyzed using the Pearson chi-square test. The data were evaluated with the Statistical Package for the Social Sciences (24.0) program, and a p value of <0.05 was considered statistically significant for all analyzes. 58.2% of the mothers who participated in the study gave additional food to their babies in the first 4-6 months, and the reasons for starting complementary foods early were that their baby was not full (25.3%), not gaining weight (15.2%), and crying a lot (18.2%, 5), 71.8% received information on breast milk/breastfeeding, 55.2% received information on complementary foods, the time and form of transition to supplementary foods, and the mothers' age, income status perception, It was determined that the status of getting information about the type of delivery, supplementary food, transition time to supplementary foods and its shape were affected (p<0.05). It was found that the mothers' time to exclusively breastfeed their babies is short, the duration of breastfeeding is affected by various factors, and the mothers think that breast milk is not enough for different reasons, and this affects the infants' exclusive breastfeeding.
Anahtar Kelimeler
Breast milk breast-feeding supplementary food 0-12 months old babies
Kaynakça
- Referans1- Taşkın L. Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği. 16. Baskı. Ankara: Akademisyen Kitabevi; 2020.
- Referans2- Irmak N. Anne sütünün önemi ve ilk 6 ay sadece anne sütü vermeyi etkileyen unsurlar. Jour Turk Fam Phy. 2016;7(2):27-31. doi: 10.15511/tjtfp.16.02627
- Referans3- Martín-Iglesias S, Santamaría-Martín MJ, Alonso-Álvarez A, Rico-Blázquez M, Cura-González I, Rodríguez-Barrientosn R, et al. Effectiveness of an educational group intervention in primary healthcare for continued exclusive breast-feeding. BMC Pregnancy and Childbirth. 2018;18:59. https://doi.org/10.1186/s12884-018-1679-3
- Referans4- Guo S, Fu X, Scherpbier RW, Wang Y, Zhou H, Wang X, Hipgrave DB. Breastfeeding rates in central and western China in 2010: implications for child and population health. Bull World Health Organ. 2013;91:322–31.
- Referans5- Jain S, Thapar RK, Gupta RK. Complete coverage and covering completely: Breast feeding and complementary feeding: Knowledge, attitude, and practices of mothers. Medical Journal Armed Forces İndia. 2018;74:28–32. doi: 10.1016/j.mjafi.2017.03.003
- Referans6- Rodrigues C, Teixeira R, Fonseca MJ, Zeitlin J, Barros H. prevalence and duration of breast milk feeding in very preterm infants: a 3‐year follow‐up study and a systematic literature review. Paediatr Perinat Epidemiol. 2018;32(3):237-46. doi:10.1111/ppe.12457.
- Referans7- T.C. Sağlık Bakanlığı, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etüdleri Enstitüsü. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. T.C. Sağlık Bakanlığı; 2018. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2018/rapor/TNSA2018_ana_Rapor.pdf. 2019’da basıldı. 1 Mayıs 2020’de erişildi.
- Referans8- Demir R, Özçırpıcı B. Bir sağlık ocağı bölgesinde yaşayan 0-2 yaş çocuklarda malnütrisyon sıklığı ve malnütrisyon saptanan çocukların annelerine verilen eğitimin etkisi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi. 2014;57:183-190.
- Referans9- World Health Organization. Infant and young child feeding. Model Chapter for text boks for medical students and allied health professionals. http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/44117/9789241597494_eng.pdf?ua=12015’te basıldı. 1 Mayıs 2020’de erişildi.
- Referans10- Çalışkan Z, Bayat M. Annelerin bebek bakımı uygulamaları ve etkileyen faktörler: bir Kapadokya örneği. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2011;14:(2):23-30.
- Referans11- Sivri B. 0-6 Aylık Bebeği Olan Annelerin Katı Gıdaya Geçiş Süreci ve Emzirmeye İlişkin Bilgi ve Uygulamaları. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014;5(1):59-65.
- Referans12- United Nations International Children's Emergency Fund. http://www.unicef.org.tr/basinmerkezidetay.aspx?id=32793. 2 Ocak 2019’da erişildi.
- Referans13- Kaya Z, Yiğit Ö, Erol M, Gayret Ö. Altı-yirmi dört ay arası yaş grubunda beslenmeyle ilgili anne ve babaların bilgi ve deneyimlerinin değerlendirilmesi. Med Bull Haseki.2016;54:5-70.
- Referans14- Sabbağ Ç. Kent ve kırsalda annelerin 0-24 aylık çocukları besleme davranışları. International Journal of Human Sciences. 2013;(10)1:279-292.
- Referans15- Parks EP, Shaikhkhalil A, Groleau V, Wendel D, Stallings VA. Feeding healthy infants, children, and adolescents. In: Kliegman RM, Stanton BF, St. Schor NF, Geme III JW, Behrman RE, eds. Nelson Textbook of Pediatrics 20th ed. Philadelphia: Elsevier Saunders; 2016:286–295.
- Referans16- Yılmazbaş P, Kural B, Uslu A, Sezer G, Gökçay G. Annelerin gözünden ek besinlere başlama nedenleri ve annelerin mamalar hakkındaki düşünceleri. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi. 2015;78(3):76-82
- Referans17- Yayan E, Ulutaş A, Çalışkan Z, Emre O. Ek besine geçişte katkılı gıda kullanımına ilişkin anne görüşlerinin değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016;5(2):5-11.
- Referans18- Bolat F, Uslu S, Bolat G, Bülbül A, Arslan S, Çelik M, Cömert S, Nuhoğlu A. İlk altı ayda anne sütü ile beslenmeye etki eden faktörler. Çocuk Dergisi 2011;11(1):5-13.
- Referans19- Çifçili SY, Akgün TY, Akman M, Ünalan PC, Uzuner A, Kalaca S. Risk factors for early weaning among babies followed-up in a baby-friendly primary care unit in İstanbul. RISK. 2011;66:71.
- Referans20- Mullany LC, Katz J, Li YM, et al. Breast-feeding patterns, time to initiation, and mortality risk among newborns in southern Nepal. J Nutr. 2008;138:599-603.
- Referans21- Agboado G, Michel E, Jackson E, Verma A. Factors associated with breastfeeding cessation in nursing mothers in a peer support programme in Eastern Lancashire. BMC Pediatr. 2010;10:37. http://dx.doi.org/10.1186/1471-2431-10-3.
- Referans22- Bai DL, Fong DY, Tarrant M. Factors Associated with Breastfeeding Duration and Exclusivity in Mothers Returning to Paid Employment Postpartum. Matern Child Health J. 2015;19(5):990-9. doi: 10.1007/10995-014-1596-7
- Referans23- Samlı G, Kara B, Ünalan R Samlı B, Sarper N, Gökalp A. Annelerin emzirme ve süt çocuğu beslenmesi konusundaki bilgi, inanış ve uygulamalar: Niteliksel bir araştırma. Marmara Medical Journal. 2006;19(1):13-20.
- Referans24- Setegn T, Belachew T. Factors associated with exclusive breastfeeding practices among mothers in Goba district, south east Ethiopia: a cross-sectional study. Int Breastfeed J. 2012;7(1):1-8.
- Referans25- Bai DL, Fong DYT, Tarrant M. Previous breastfeeding experience and duration of any and exclusive breastfeeding among multiparous mothers. Birth. 2015;42(1):70–77.
- Referans26- Newby RM, Davies PS. A prospective study of the introduction of complementary foods in contemporary Australian infants: What, when and why? J Paediatr Child Health. 2015;51(2):186-91. doi: 10.1111/jpc.12699. Epub 2014 Jul 25
- Referans27- Bagul AS, Supare MS. The infant feeding practices in an urban slum of Nagpur, İndia. J Clin Diagn Res. 2012;6(9):1525-7.
- Referans28- Inoue M, Binns CW. İnfant feeding practices and breastfeeding duration in Japan: A Review. İnt Breastfeed J. 2012;7:1-15. doi:10.1186/1746-4358-7-15
- Referans29- Ünsal H, Atlıhan F, Özkan H, Targan Ş, Hassoy H. Toplumda anne sütü verme eğilimi ve buna etki eden faktörler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi. 2005;48(3):226-233.
- Referans30- Carmichael SL, Prince CB, Burr R, Nakamoto F, Vogt RL. Breast-feeding practices among WIC participants in Hawaii. J Am Diet Assoc. 2001;101:57-62.
- Referans31- Al-Sahab B, Lanes A, Feldman M, Tamim H. Prevalence and predictors of 6-mont exclusive breastfeeding among Canadian women: a national survey. BMC Pediatr 2010;10:20. http://dx.doi.org/10.1186/1471-2431-10-20
- Referans32- Atmaca B. 15–49 Yaş kadınların anne sütü ile ilgili bilgileri ve davranışları [Uzmanlık Tezi]. Van, Türkiye: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi; 2008.
- Referans33- Renfrew MJ, McCormick FM, Wade A, Quinn B, Dowswell T. Support for healthy breastfeeding mothers with healthy term babies. Cochrane Database Syst Rev. 2012;5:Cd001141.
- Referans34- Imdad A, Yakoob MY, Bhutta ZA. Effect of breastfeeding promotion interventions on breastfeeding rates, with special focus on developing countries. BMC Public Health. 2011;11(3):24.
- Referans35- Onbaşı Ş, Duran R, Çiftdemir NA, Vatansever Ü, Acunaş B, Süt N. Doğum öncesi anne adaylarına verilen emzirme ve anne sütü eğitiminin emzirme davranışları üzerine etkisi. Türk Pediatri Arşivi. 2011;46(1):75-80. doi:10.4274/tpa.46.13
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 5 Temmuz 2021 |
| Kabul Tarihi | 3 Mart 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 5 Sayı: 2 |