Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

ANTIDEPRESSANT CONSUMPTION IN TÜRKİYE DURING THE PANDEMIC

Yıl 2024, Cilt: 48 Sayı: 2, 544 - 551, 20.05.2024

Hilal Demirhan Keleş Emrah Bilgener Emre Keleş

https://doi.org/10.33483/jfpau.1431730

Öz

Objective: This study aims to reveal how the restrictions, quarantines, social policies, and implemented measures during the COVID-19 pandemic have affected the consumption of antidepressant drugs in Türkiye.
Material and Method: The research was conducted based on the total consumption figures of antidepressant drugs between 2017 and 2022. The necessary data were obtained from IQVIA/Turkey and OECD official sources.
Result and Discussion: Our study has shown that antidepressant consumption in Türkiye during the pandemic has increased much more than expected. Additionally, alongside countries where consumption has increased in OECD countries, there are countries where consumption has not been affected. Examining countries' social and economic policies where consumption is unaffected during the pandemic would be beneficial. Türkiye's social and economic policies have proven inadequate in psychologically protecting the country's citizens during the pandemic.

Anahtar Kelimeler

Antidepressant COVID-19 pandemic Türkiye

Kaynakça

  • 1. Askin, R., Bozkurt, Y., Zeybek, Z. (2020). Covid-19 pandemisi: Psikolojik etkileri ve terapötik müdahaleler. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(37), 304-318.
  • 2. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı. (2021). COVID-19 Nedir? From https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66300/covid-19-nedir-.html . Accessed date: 01.08.2023.
  • 3. World Health Organization. (2021a). WHO COVID-19 dashboard. From https://covid19.who.int/. Accessed date: 08.08.2023.
  • 4. World Health Organization. (2021b). WHO COVID-19 dashboard-Türkiye. From https://data.who.int/dashboards/covid19/cases?m49=792&n=c. Accesed ate: 17.08.2023.
  • 5. Murthy, S., Gomersall, C.D., Fowler, R.A. (2020). Care for critically Ill patients with COVID-19. Clinical Review & Education JAMA Insights, 323(15), 1499-1500. [CrossRef]
  • 6. Brooks, S.K., Webster, R.K., Smith, L.E., Woodland, L., Wessely, S., Greenberg, N., Rubin, G.J. (2020). The psychological impact of quarantine and how to reduce it: Rapid review of the evidence. The Lancet, 395, 912-920. [CrossRef]
  • 7. Yıldırım, S. (2020). Salgınların sosyal-psikolojik görünümü: Covid-19 (koronavirüs) pandemi örneği. Journal of Turkish Studies, 15(4), 1331-1351. [CrossRef]
  • 8. Pfefferbaum, B., North, C. S. (2020). Mental health and the covid-19 pandemic. The New England Journal of Medicine, 383(6), 510-512. [CrossRef]
  • 9. Poole, K., Hood, K., Davis, B.D., Monypenny, I.J., Sweetland, H.M., Webster, D.J., Lyons, K., Mansel, R.E. (1999). Psychological distress associated with waiting for results of diagnostic investigations for breast disease. The Breast, 8(6), 334-338. [CrossRef]
  • 10. Thompson, D.R., Lopez, V., Lee, D., Twinn, S. (2004). SARS a perspective from a school of nursing in Hong Kong. Journal of Clinical Nursing, 13(2), 131-135. [CrossRef]
  • 11. Wu, P., Liu, X., Fang, Y., Fan, B., Fuller, C.J., Guan, Z., Yao, Z., Kong, J., Lu, J., Litvak, I.J. (2008). Alcohol abuse/dependence symptoms among hospital employees exposed to a SARS outbreak. Alcohol and Alcoholism, 43(6), 706-712. [CrossRef]
  • 12. Liu, X., Kakade, M., Fuller, C.J., Fan, B., Fang, Y., Kong, J., Guan, Z., Wu, P. (2012). Depression after exposure to stressful events: Lessons learned from the severe acute respiratory syndrome epidemic. Comprehensive Psychiatry, 53(1), 15-23. [CrossRef]
  • 13. Jeong, H., Yim, H.W., Song, Y.J., Ki, M., Min, J.A., Cho, J., Chae, J.H. (2016). Mental health status of people isolated due to middle east respiratory syndrome. Epidemiology and Health, 38, e2016048. [CrossRef]
  • 14. Morganstein, J.C., Ursano, R.J. (2020). Ecological disasters and mental health: causes, consequences, and interventions. Frontiers in Psychiatry, 11, 489158. [CrossRef]
  • 15. Lee, A.M., Wong, J.G.W.S., McAlonan, G.M., Cheung, V., Cheung, C., Sham, P.C., Chu, C.M., Wong, P.C., Tsang, K.W.T., Chua, S.E. (2007). Stress and psychological distress among SARS survivors 1 year after the outbreak, The Canadian Journal of Psychiatry, 52(4), 233-240. [CrossRef]
  • 16. Okur, İ., Demirel, Ö.F. (2020). Covid-19 ve psikiyatrik bozukluklar. Medical Research Reports, 3 (Özel Sayı), 86-99.
  • 17. Saka, M.C. (2020). Covid-19 ve toplum ruh sağlığı. Klinik Psikiyatri, 23, 246-247. [CrossRef]
  • 18. Tatlı, S.Z., Çakar, G., Çolak, B., Özel Kızıl, E.T. (2020). COVID-19 pandemisinde psikofarmakolojik tedavi. Klinik Psikiyatri, 23, 52-66. [CrossRef]
  • 19. Yılmaz, Y., Erdoğan, A., Hocaoglu, C. (2021). COVID-19 ve damgalanma. Kocaeli Medical Journal, 10(Özel Sayı 1), 47-55.
  • 20. Institute for Health Metrics and Evaluation. GBD Results. From https://vizhub.healthdata.org/gbd-results/?params=gbd-api-2019-permalink/d780dffbe8a381b25e1416884959e88b. Accessed date: 10.11.2023.
  • 21. IQVIA/TURKEY. Pharmaceutical Index Dataview 2017-2022.
  • 22. OECD. (2023). Pharmaceutical Market. From https://stats.oecd.org/Index.aspx?&datasetcode=HEALTH_PHMC. Accessed Date: 10.10.2023.
  • 23. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı. Genel Bilgiler, Epidemiyoloji ve Tanı. From https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66337/genel-bilgiler-epidemiyoloji-ve-tani.html. Accesed date: 1.08.2023.
  • 24. World Health Organization. Coronavirus disease (COVID-19). From https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/coronavirus-disease-(covid-19). Accesed date: 12.11.2023.
  • 25. Bayir, E., Elgi̇n Cebe, G. (2023). Anksiyete ve uyku bozukluklarında kullanılan tıbbi bitkiler. Journal of Faculty of Pharmacy of Ankara University, 47(3), 1084-1100. [CrossRef]
  • 26. Türkiye İstatistik Kurumu. Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları, 2022. From https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=49685. Accesed date: 28.12.2023.
  • 27. Yücesan, B., Özkan, Ö. (2020). COVID 19 pandemi sürecinin sağlık yönetimi açısından değerlendirilmesi. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(COVID-19 Special Issue), 134-139.
  • 28. Güngör, B. (2020). Türkiye’de Covid-19 pandemisi süresince alınan önlemlerin kriz yönetimi perspektifinden değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 2(4), 818-851. [CrossRef]
  • 29. Türk Tabipleri Birliği. COVID-19 pandemisi iki aylık değerlendirme raporu. From https://www.ttb.org.tr/userfiles/files/covid19-rapor.pdf . Accesed date: 19.11.2023.
  • 30. Altıparmak, İ.B., As, A., (2023). COVID-19 pandemisinde ekonomik durum ve sosyal izolasyonun bireylere etkisi: Bursa ili örneği. Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences, 24(45), 487-504. [CrossRef]
  • 31. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi. Sosyal güvenlik kurumu sağlık uygulama tebliği, Sayı: 28597. From https://mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=17229&MevzuatTur=9& MevzuatTertip=5. Accesed date: 18.11.2023.
  • 32. Yüzbaşıoğlu, D., Avuloğlu Yılmaz, E., Ünal, F. (2016). Antidepresan ilaçlar ve genotoksisite. Türk Bilim Araştırma Vakfı Journal of Science, 9(1), 1-17.
  • 33. Sosyal Güvenlik Kurumu. Kronik Hastalığı Nedeniyle Sağlık Raporu Olan Hastaların İlaç Temini Hakkında Duyuru. From https://www.sgk.gov.tr/Duyuru/Detay/Kronik-Hastaligi-Nedeniyle-Saglik-Raporu-Olan-Hastalarin-Ilac-Temini-Hakkinda-Duyuru-2022-10-24-02-03-12. Accesed date: 14.09.2022.
  • 34. Bilgener, E. (2021). COVID-19’un Türkiye ilaç pazarı ve toplum eczanelerinin ekonomisi üzerine etkisi. In. Özçelikay, G. (Ed.), COVID-19 ve Eczacılık Mesleğinin Sosyal Yönü (1. Baskı, pp. 33-37). Türkiye Klinikleri.
  • 35. Çetin E. (2022). Toplum ve kültürün pandemi sürecinde değişime olan etkileri: sosyolojik bir analiz. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 15(37), 318-333.

PANDEMİ DÖNEMİNDE TÜRKİYE’DE ANTİDEPRESAN TÜKETİMİ

Yıl 2024, Cilt: 48 Sayı: 2, 544 - 551, 20.05.2024

Hilal Demirhan Keleş Emrah Bilgener Emre Keleş

https://doi.org/10.33483/jfpau.1431730

Öz

Amaç: Bu çalışmada COVID-19 Pandemisi döneminde kısıtlamaların, karantinaların, sosyal politikaların, uygulanan önlemlerin, vb. durumların Türkiye’de antidepresan ilaçların tüketimini nasıl etkilediğini ortaya çıkarmak amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Araştırma Antidepresan ilaçların 2017-2022 yılları arasındaki toplam tüketim rakamları üzerinden gerçekleştirilmiştir. Gerekli veriler IQVİA/Türkiye ve OECD resmi verilerinden alınarak kullanılmıştır.
Sonuç ve Tartışma: Çalışmamız göstermiştir ki; pandemi sürecinde Türkiye’de antidepresan tüketimi beklenenden çok daha fazla artmıştır. Ayrıca OECD ülkelerinde tüketimin arttığı ülkelerin yanı sıra tüketimi hiç etkilenmeyen ülkeler de bulunmaktadır. Tüketimin etkilenmediği ülkelerin pandemi sürecindeki sosyal ve ekonomik politikaları incelenmelidir. Türkiye’nin sosyal ve ekonomik politikaları ülke vatandaşlarını psikolojik açıdan korumakta yetersiz kalmıştır.

Anahtar Kelimeler

Antidepresan COVID-19 pandemi Türkiye

Kaynakça

  • 1. Askin, R., Bozkurt, Y., Zeybek, Z. (2020). Covid-19 pandemisi: Psikolojik etkileri ve terapötik müdahaleler. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(37), 304-318.
  • 2. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı. (2021). COVID-19 Nedir? From https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66300/covid-19-nedir-.html . Accessed date: 01.08.2023.
  • 3. World Health Organization. (2021a). WHO COVID-19 dashboard. From https://covid19.who.int/. Accessed date: 08.08.2023.
  • 4. World Health Organization. (2021b). WHO COVID-19 dashboard-Türkiye. From https://data.who.int/dashboards/covid19/cases?m49=792&n=c. Accesed ate: 17.08.2023.
  • 5. Murthy, S., Gomersall, C.D., Fowler, R.A. (2020). Care for critically Ill patients with COVID-19. Clinical Review & Education JAMA Insights, 323(15), 1499-1500. [CrossRef]
  • 6. Brooks, S.K., Webster, R.K., Smith, L.E., Woodland, L., Wessely, S., Greenberg, N., Rubin, G.J. (2020). The psychological impact of quarantine and how to reduce it: Rapid review of the evidence. The Lancet, 395, 912-920. [CrossRef]
  • 7. Yıldırım, S. (2020). Salgınların sosyal-psikolojik görünümü: Covid-19 (koronavirüs) pandemi örneği. Journal of Turkish Studies, 15(4), 1331-1351. [CrossRef]
  • 8. Pfefferbaum, B., North, C. S. (2020). Mental health and the covid-19 pandemic. The New England Journal of Medicine, 383(6), 510-512. [CrossRef]
  • 9. Poole, K., Hood, K., Davis, B.D., Monypenny, I.J., Sweetland, H.M., Webster, D.J., Lyons, K., Mansel, R.E. (1999). Psychological distress associated with waiting for results of diagnostic investigations for breast disease. The Breast, 8(6), 334-338. [CrossRef]
  • 10. Thompson, D.R., Lopez, V., Lee, D., Twinn, S. (2004). SARS a perspective from a school of nursing in Hong Kong. Journal of Clinical Nursing, 13(2), 131-135. [CrossRef]
  • 11. Wu, P., Liu, X., Fang, Y., Fan, B., Fuller, C.J., Guan, Z., Yao, Z., Kong, J., Lu, J., Litvak, I.J. (2008). Alcohol abuse/dependence symptoms among hospital employees exposed to a SARS outbreak. Alcohol and Alcoholism, 43(6), 706-712. [CrossRef]
  • 12. Liu, X., Kakade, M., Fuller, C.J., Fan, B., Fang, Y., Kong, J., Guan, Z., Wu, P. (2012). Depression after exposure to stressful events: Lessons learned from the severe acute respiratory syndrome epidemic. Comprehensive Psychiatry, 53(1), 15-23. [CrossRef]
  • 13. Jeong, H., Yim, H.W., Song, Y.J., Ki, M., Min, J.A., Cho, J., Chae, J.H. (2016). Mental health status of people isolated due to middle east respiratory syndrome. Epidemiology and Health, 38, e2016048. [CrossRef]
  • 14. Morganstein, J.C., Ursano, R.J. (2020). Ecological disasters and mental health: causes, consequences, and interventions. Frontiers in Psychiatry, 11, 489158. [CrossRef]
  • 15. Lee, A.M., Wong, J.G.W.S., McAlonan, G.M., Cheung, V., Cheung, C., Sham, P.C., Chu, C.M., Wong, P.C., Tsang, K.W.T., Chua, S.E. (2007). Stress and psychological distress among SARS survivors 1 year after the outbreak, The Canadian Journal of Psychiatry, 52(4), 233-240. [CrossRef]
  • 16. Okur, İ., Demirel, Ö.F. (2020). Covid-19 ve psikiyatrik bozukluklar. Medical Research Reports, 3 (Özel Sayı), 86-99.
  • 17. Saka, M.C. (2020). Covid-19 ve toplum ruh sağlığı. Klinik Psikiyatri, 23, 246-247. [CrossRef]
  • 18. Tatlı, S.Z., Çakar, G., Çolak, B., Özel Kızıl, E.T. (2020). COVID-19 pandemisinde psikofarmakolojik tedavi. Klinik Psikiyatri, 23, 52-66. [CrossRef]
  • 19. Yılmaz, Y., Erdoğan, A., Hocaoglu, C. (2021). COVID-19 ve damgalanma. Kocaeli Medical Journal, 10(Özel Sayı 1), 47-55.
  • 20. Institute for Health Metrics and Evaluation. GBD Results. From https://vizhub.healthdata.org/gbd-results/?params=gbd-api-2019-permalink/d780dffbe8a381b25e1416884959e88b. Accessed date: 10.11.2023.
  • 21. IQVIA/TURKEY. Pharmaceutical Index Dataview 2017-2022.
  • 22. OECD. (2023). Pharmaceutical Market. From https://stats.oecd.org/Index.aspx?&datasetcode=HEALTH_PHMC. Accessed Date: 10.10.2023.
  • 23. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı. Genel Bilgiler, Epidemiyoloji ve Tanı. From https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66337/genel-bilgiler-epidemiyoloji-ve-tani.html. Accesed date: 1.08.2023.
  • 24. World Health Organization. Coronavirus disease (COVID-19). From https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/coronavirus-disease-(covid-19). Accesed date: 12.11.2023.
  • 25. Bayir, E., Elgi̇n Cebe, G. (2023). Anksiyete ve uyku bozukluklarında kullanılan tıbbi bitkiler. Journal of Faculty of Pharmacy of Ankara University, 47(3), 1084-1100. [CrossRef]
  • 26. Türkiye İstatistik Kurumu. Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları, 2022. From https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=49685. Accesed date: 28.12.2023.
  • 27. Yücesan, B., Özkan, Ö. (2020). COVID 19 pandemi sürecinin sağlık yönetimi açısından değerlendirilmesi. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(COVID-19 Special Issue), 134-139.
  • 28. Güngör, B. (2020). Türkiye’de Covid-19 pandemisi süresince alınan önlemlerin kriz yönetimi perspektifinden değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 2(4), 818-851. [CrossRef]
  • 29. Türk Tabipleri Birliği. COVID-19 pandemisi iki aylık değerlendirme raporu. From https://www.ttb.org.tr/userfiles/files/covid19-rapor.pdf . Accesed date: 19.11.2023.
  • 30. Altıparmak, İ.B., As, A., (2023). COVID-19 pandemisinde ekonomik durum ve sosyal izolasyonun bireylere etkisi: Bursa ili örneği. Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences, 24(45), 487-504. [CrossRef]
  • 31. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi. Sosyal güvenlik kurumu sağlık uygulama tebliği, Sayı: 28597. From https://mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=17229&MevzuatTur=9& MevzuatTertip=5. Accesed date: 18.11.2023.
  • 32. Yüzbaşıoğlu, D., Avuloğlu Yılmaz, E., Ünal, F. (2016). Antidepresan ilaçlar ve genotoksisite. Türk Bilim Araştırma Vakfı Journal of Science, 9(1), 1-17.
  • 33. Sosyal Güvenlik Kurumu. Kronik Hastalığı Nedeniyle Sağlık Raporu Olan Hastaların İlaç Temini Hakkında Duyuru. From https://www.sgk.gov.tr/Duyuru/Detay/Kronik-Hastaligi-Nedeniyle-Saglik-Raporu-Olan-Hastalarin-Ilac-Temini-Hakkinda-Duyuru-2022-10-24-02-03-12. Accesed date: 14.09.2022.
  • 34. Bilgener, E. (2021). COVID-19’un Türkiye ilaç pazarı ve toplum eczanelerinin ekonomisi üzerine etkisi. In. Özçelikay, G. (Ed.), COVID-19 ve Eczacılık Mesleğinin Sosyal Yönü (1. Baskı, pp. 33-37). Türkiye Klinikleri.
  • 35. Çetin E. (2022). Toplum ve kültürün pandemi sürecinde değişime olan etkileri: sosyolojik bir analiz. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 15(37), 318-333.
Toplam 35 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Konular Eczacılık İşletmeciliği
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Hilal Demirhan Keleş 0000-0001-5602-5029

Emrah Bilgener 0000-0001-9916-3800

Emre Keleş 0000-0003-4511-1508

Erken Görünüm Tarihi 8 Nisan 2024
Yayımlanma Tarihi 20 Mayıs 2024
Gönderilme Tarihi 5 Şubat 2024
Kabul Tarihi 14 Mart 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 48 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Demirhan Keleş, H., Bilgener, E., & Keleş, E. (2024). ANTIDEPRESSANT CONSUMPTION IN TÜRKİYE DURING THE PANDEMIC. Journal of Faculty of Pharmacy of Ankara University, 48(2), 544-551. https://doi.org/10.33483/jfpau.1431730
AMA Demirhan Keleş H, Bilgener E, Keleş E. ANTIDEPRESSANT CONSUMPTION IN TÜRKİYE DURING THE PANDEMIC. Ankara Ecz. Fak. Derg. Mayıs 2024;48(2):544-551. doi:10.33483/jfpau.1431730
Chicago Demirhan Keleş, Hilal, Emrah Bilgener, ve Emre Keleş. “ANTIDEPRESSANT CONSUMPTION IN TÜRKİYE DURING THE PANDEMIC”. Journal of Faculty of Pharmacy of Ankara University 48, sy. 2 (Mayıs 2024): 544-51. https://doi.org/10.33483/jfpau.1431730.
EndNote Demirhan Keleş H, Bilgener E, Keleş E (01 Mayıs 2024) ANTIDEPRESSANT CONSUMPTION IN TÜRKİYE DURING THE PANDEMIC. Journal of Faculty of Pharmacy of Ankara University 48 2 544–551.
IEEE H. Demirhan Keleş, E. Bilgener, ve E. Keleş, “ANTIDEPRESSANT CONSUMPTION IN TÜRKİYE DURING THE PANDEMIC”, Ankara Ecz. Fak. Derg., c. 48, sy. 2, ss. 544–551, 2024, doi: 10.33483/jfpau.1431730.
ISNAD Demirhan Keleş, Hilal vd. “ANTIDEPRESSANT CONSUMPTION IN TÜRKİYE DURING THE PANDEMIC”. Journal of Faculty of Pharmacy of Ankara University 48/2 (Mayıs 2024), 544-551. https://doi.org/10.33483/jfpau.1431730.
JAMA Demirhan Keleş H, Bilgener E, Keleş E. ANTIDEPRESSANT CONSUMPTION IN TÜRKİYE DURING THE PANDEMIC. Ankara Ecz. Fak. Derg. 2024;48:544–551.
MLA Demirhan Keleş, Hilal vd. “ANTIDEPRESSANT CONSUMPTION IN TÜRKİYE DURING THE PANDEMIC”. Journal of Faculty of Pharmacy of Ankara University, c. 48, sy. 2, 2024, ss. 544-51, doi:10.33483/jfpau.1431730.
Vancouver Demirhan Keleş H, Bilgener E, Keleş E. ANTIDEPRESSANT CONSUMPTION IN TÜRKİYE DURING THE PANDEMIC. Ankara Ecz. Fak. Derg. 2024;48(2):544-51.
 Kapak Resmi İndir

Kapsam ve Amaç

Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi, açık erişim, hakemli bir dergi olup Türkçe veya İngilizce olarak farmasötik bilimler alanındaki önemli gelişmeleri içeren orijinal araştırmalar, derlemeler ve kısa bildiriler için uluslararası bir yayım ortamıdır. Bilimsel toplantılarda sunulan bildiriler supleman özel sayısı olarak dergide yayımlanabilir. Ayrıca, tüm farmasötik alandaki gelecek ve önceki ulusal ve uluslararası bilimsel toplantılar ile sosyal aktiviteleri içerir.