Araştırma Makalesi
İş Güvenliği Uzmanlarının İş Tatmin Düzeyini Etkileyen Bireysel Faktörlerin İncelenmesi: Karaman ve Konya Örneği
Öz
İş sağlığı ve güvenliği kültürünün çalışanlar ve işverenler tarafından benimsenmiş olması büyük bir öneme sahiptir. İşletmelerde iş sağlığı ve güvenliğine yönelik uygulamaların tam olarak yerine getirilmesi gerekmektedir. Bu uygulamalar üzerinde en önemli rolü üstlenen iş güvenliği uzmanıdır. Bu bağlamda iş güvenliği uzmanının işini etkin ve verimli bir şekilde yapabilmesi için iş tatmininin sağlanmış olması gerekmektedir. Çalışmada iş güvenliği uzmanlarının iş tatmini üzerinde etkisi bulunan bireysel faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında Konya ve Karaman illerinde, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda kaydı bulunan A sınıfı, B sınıfı ve C sınıfı 310 iş güvenliği uzmanına Minnesota İş Tatmin Ölçeği kısa formu ile Google docs aracılığı ile ulaşılmıştır. Verilerin istatiksel analizi için SPSS paket programı kullanılmıştır. Araştırmada iş güvenliği uzmanlarının iş tatmin düzeyi x̄=3,12 orta düzeyde bulunmuştur. İstatistiki analizlerde iş tatmininin yaş, medeni durum, cinsiyet ve eğitim durumu değişkenlerinde farklılaşmadığı; ücret ve kıdem değişkenlerinde farklılaştığı belirlenmiştir. Yüksek ücret alanlar ile kıdemi fazla olanların iş tatmin düzeyi diğer gruplardan yüksek bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- ILO, “Occupational Health,” 2017. [Çevrimiçi]. Available: https://www.ilo.org/safework/areasofwork/occupational-health/lang--en/index.htm (erişim tarihi 20 Ekim 2022)
- WHO, “Open Data,” 2017. [Çevrimiçi]. Available: http://www.who.int/en/
- T. Gül, “İş sağlığı ve güvenliği önlisans ve lisans öğrencilerinin iş sağlığı ve güvenliği bilgi düzeylerinin karşılaştırılması,” Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, İstanbul, 2019.
- Resmi Gazete. (30 Haziran 2012). İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, Sayı: 28339. Erişim Tarihi: 17.12.2022, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6331.
- S. Özdemir, “Kadın iş güvenliği uzmanlarının sorunları,” Yüksek Lisans Tezi, Kırklareli Üniversitesi, Kırklareli, 2021.
- Resmi Gazete. (29 Aralık 2012). İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik, Sayı:28512. Erişim Tarihi: 7.10.2022, http://www.resmigazete.gov.tr
- G. Cerev, “İş güvenliği uzmanlarının genel, içsel ve dışsal iş tatmin düzeylerinin incelenmesi üzerine bir araştırma,” Yönetim Bilimleri Dergisi, cilt. 16, no. 32, pp. 91-112, 2018.
- R. Kayabaşı, “İşyeri iş sağlığı ve güvenliği politikalarının çalışanların örgütsel bağlılığına etkisi,” Mesleki Bilimler Dergisi, cilt. 8, no. 2, pp. 133-143, 2019.
- G. Eroğlu, E.E. Şüküroğlu, M. Günaydın ve S. Şüküroğlu, “İş güvenliği kültürünün iş verimliliği üzerine etkisi: pres fabrikası örneği”, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, cilt. 11, no.3, pp. 913-926, 2022.
- A. Karakaya ve V. Sancı, “İş güvenliği uzmanlarının iş tatminleri üzerine bir araştırma: Karadeniz Bölgesi örneği,” Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt. 7, no. 1, pp. 1-13, 2017.
- B. Arısoy, “Örgütsel iletişimin motivasyon ve iş doyumu üzerine etkileri,” Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul, 2007.
- D. Tengilimoğlu, “Hizmet işletmelerinde liderlik davranışları ile iş doyumu arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir araştırma,” Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, cilt. 1, no. 24, pp. 23-45, 2005.
- H. Tombul, “Sağlık çalışanlarının iş tatmin düzeyinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi,” Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas, 2021.
- T. Avcı ve O. M. Karatepe, “İşletmenin sınır biriminde çalışan işgörenlerin tatmini: Ampirik bir değerlendirme, 8.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildirileri, Istanbul, 2000.
- E. Zeynel, “Akademisyenlere yönelik mesleki motivasyon, iş tatmini ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiler üzerine bir araştırma,” Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta, 2014.
- M. Tatlıcan ve M. Z. Çöğenli, “İş sağlığı ve güvenliği performans değerlendirme uygulamalarının iş tatmini üzerine etkisi: endüstri işletmesi örneği”, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt. 13, no.1, pp. 181-194, 2020.
- A. Akın, “Muhasebe meslek mensuplarında iş tatmini ile işten ayrılma eğilimi arasındaki ilişkinin incelenmesi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, no. 34, pp. 144-151, 2007.
- Z. Başkan Takaoğlu, E. Çelenk Kaya ve N. Ölmezoğlu İri, “İş güvenliği uzmanlarının yaşadığı sorunlar,” Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, cilt. 7, no. 2, pp. 1-9, 2018.
- G. Cerev, “İş güvenliği uzmanlarının genel, içsel ve dışsal iş tatmin düzeylerinin incelenmesi üzerine bir araştırma,” Yönetim Bilimleri Dergisi, cilt. 16, no. 32, pp. 91-112, 2018.
- M. Şen, S. Dursun ve M. Güven, “Türkiye’de iş kazaları: Avrupa Birliği ülkeleri bağlamında bir değerlendirme,” OPUS İnternational Journal of Society Researches, cilt. 9, no. 16, pp. 1167-1190, 2018.
- A. Gökçe, “İş sağlığı ve güvenliği açısından iş güvenliği kültürünün önemi üzerine bir odak grup çalışması,” Ergonomi, cilt. 3, no. 2, pp. 82-95, 2020.
- S. Dursun, “İş güvenliği kültürünün çalışanların güvenli davranışları üzerine etkisi,” Sosyal Güvenlik Dergisi, cilt. 3, no.2. pp. 61-75, 2013.
- A. Karakaya ve V. Sancı, “İş güvenliği uzmanlarının iş tatminleri üzerine bir araştırma: Karadeniz bölgesi örneği,” Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt. 7, no.1, pp.1-13, 2017.
- Y. Kayan, M. Doğruyol, M.Ş. Gültekin, M.C. Gültekin, E. Ayhan ve O. Kuncan, “İş güvenliği uzmanlarının yaşadıkları sorunlar üzerine bir araştırma,” Bilim ve Gençlik Dergisi, cilt. 5, no. 2, pp. 44-50, 2017.
- F. Doğanay, “İş güvenliği uzmanlarının iş kazalarına etkileri: Karadeniz bölgesi örneği,” Yüksek Lisans Tezi, Gümüşhane Üniversitesi, Gümüşhane, 2021.
- R.V. Krejcie and D.W. Morgan, “Determining sample size for research activities,” Educational and Psychological Measurement, no.30, pp.607-610, 1970.
- F. Y. Karakoç ve L. Dönmez, “Ölçek geliştirme çalışmalarında temel ilkeler,” Tıp Eğitimi Dünyası, cilt. 14, no. 40, pp.39-49, 2014.
- İ. Yazıcıoğlu, “Örgütlerde iş tatmini ve işgören performansını ilişkisi: Türkiye ve Kazakistan karşılaştırması,” Bilig, no. 55, pp. 243-264, 2010.
- İ. Durak ve C. Serinkan , “Hemşirelerde İş Tatmini: Denizli Devlet Hastanesi Yoğun Bakım Ünitelerinde Bir Araştırma”, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, cilt. 2007, no. 2, pp. 119-135, 2007.
- R. Bilgiç, “The relationship between job satisfaction and personal characteristics of Turkish workers,” The Journal of Psychology, cilt. 132, no. 5, pp. 549-557, 1998.
- C. Yavuz ve C. B. Karadeniz, “Sınıf öğretmenlerinin motivasyonunun iş tatmini üzerine etkisi,” Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, vol. 2, no. 9, pp. 507-519, 2009.
- S. Karataş ve H. Güleş, "İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş tatmini ile örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki", Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt. 3, no. 2, pp. 74-89, 2010.
- E. Örücü, I. Hasırcı, S. Başaran, “Ücret tatmini ve yaşam tatmini ilişkisinde çalışanların eğitim düzeylerinin düzenleyici etkisi üzerine bir araştırma”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, no. 33, pp. 67-82, 2021.
- M. A. Emmert and W. A. Taher, “Public sector professionals: the Effects of public sector jobs on motivation, job Satisfaction and work involvement,” American Review of Public Administration, no. 22, pp. 37-48, 1992.
- A. Şahin, “Yöneticilerin iş tatmini ve memnuniyeti,” Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, cilt. 3, no. 5, pp. 137-157, 2003.
Investigation of Individual Factors Affecting Job Satisfaction Level of Occupational Safety Experts: The Case of Karaman and Konya
Öz
The fact that the occupational health and safety culture has been adopted by the employees and protectors has a great structure. Occupational health and safety uses in enterprises must be fully fulfilled. It is the occupational safety specialist who assumes the most important role on these applications. In this context, job satisfaction must be provided in order for the occupational safety specialist to do his/her work efficiently and efficiently. In the study, it was aimed to determine the individual factors that have an effect on job satisfaction of occupational safety experts. Within the scope of the research, 310 occupational safety specialists of Class A, Class B and C, registered in the Ministry of Labor and Social Security in Konya and Karaman provinces, were reached via the Minnesota Job Satisfaction Scale short form via Google docs. SPSS package program was used for statistical analysis of the data. In the research, the job satisfaction level of the occupational safety experts was found to be at a medium level of x̄=3.12. In statistical analysis, job satisfaction did not differ in age, marital status, gender and educational status; It was determined that there were differences in wage and seniority variables. The job satisfaction level of those with higher wages and higher seniority was found to be higher than the other groups.
Anahtar Kelimeler
Occupational Safety Specialist Occupational Health and Safety Job Satisfaction
Kaynakça
- ILO, “Occupational Health,” 2017. [Çevrimiçi]. Available: https://www.ilo.org/safework/areasofwork/occupational-health/lang--en/index.htm (erişim tarihi 20 Ekim 2022)
- WHO, “Open Data,” 2017. [Çevrimiçi]. Available: http://www.who.int/en/
- T. Gül, “İş sağlığı ve güvenliği önlisans ve lisans öğrencilerinin iş sağlığı ve güvenliği bilgi düzeylerinin karşılaştırılması,” Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, İstanbul, 2019.
- Resmi Gazete. (30 Haziran 2012). İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, Sayı: 28339. Erişim Tarihi: 17.12.2022, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6331.
- S. Özdemir, “Kadın iş güvenliği uzmanlarının sorunları,” Yüksek Lisans Tezi, Kırklareli Üniversitesi, Kırklareli, 2021.
- Resmi Gazete. (29 Aralık 2012). İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik, Sayı:28512. Erişim Tarihi: 7.10.2022, http://www.resmigazete.gov.tr
- G. Cerev, “İş güvenliği uzmanlarının genel, içsel ve dışsal iş tatmin düzeylerinin incelenmesi üzerine bir araştırma,” Yönetim Bilimleri Dergisi, cilt. 16, no. 32, pp. 91-112, 2018.
- R. Kayabaşı, “İşyeri iş sağlığı ve güvenliği politikalarının çalışanların örgütsel bağlılığına etkisi,” Mesleki Bilimler Dergisi, cilt. 8, no. 2, pp. 133-143, 2019.
- G. Eroğlu, E.E. Şüküroğlu, M. Günaydın ve S. Şüküroğlu, “İş güvenliği kültürünün iş verimliliği üzerine etkisi: pres fabrikası örneği”, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, cilt. 11, no.3, pp. 913-926, 2022.
- A. Karakaya ve V. Sancı, “İş güvenliği uzmanlarının iş tatminleri üzerine bir araştırma: Karadeniz Bölgesi örneği,” Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt. 7, no. 1, pp. 1-13, 2017.
- B. Arısoy, “Örgütsel iletişimin motivasyon ve iş doyumu üzerine etkileri,” Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul, 2007.
- D. Tengilimoğlu, “Hizmet işletmelerinde liderlik davranışları ile iş doyumu arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir araştırma,” Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, cilt. 1, no. 24, pp. 23-45, 2005.
- H. Tombul, “Sağlık çalışanlarının iş tatmin düzeyinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi,” Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas, 2021.
- T. Avcı ve O. M. Karatepe, “İşletmenin sınır biriminde çalışan işgörenlerin tatmini: Ampirik bir değerlendirme, 8.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildirileri, Istanbul, 2000.
- E. Zeynel, “Akademisyenlere yönelik mesleki motivasyon, iş tatmini ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiler üzerine bir araştırma,” Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta, 2014.
- M. Tatlıcan ve M. Z. Çöğenli, “İş sağlığı ve güvenliği performans değerlendirme uygulamalarının iş tatmini üzerine etkisi: endüstri işletmesi örneği”, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt. 13, no.1, pp. 181-194, 2020.
- A. Akın, “Muhasebe meslek mensuplarında iş tatmini ile işten ayrılma eğilimi arasındaki ilişkinin incelenmesi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, no. 34, pp. 144-151, 2007.
- Z. Başkan Takaoğlu, E. Çelenk Kaya ve N. Ölmezoğlu İri, “İş güvenliği uzmanlarının yaşadığı sorunlar,” Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, cilt. 7, no. 2, pp. 1-9, 2018.
- G. Cerev, “İş güvenliği uzmanlarının genel, içsel ve dışsal iş tatmin düzeylerinin incelenmesi üzerine bir araştırma,” Yönetim Bilimleri Dergisi, cilt. 16, no. 32, pp. 91-112, 2018.
- M. Şen, S. Dursun ve M. Güven, “Türkiye’de iş kazaları: Avrupa Birliği ülkeleri bağlamında bir değerlendirme,” OPUS İnternational Journal of Society Researches, cilt. 9, no. 16, pp. 1167-1190, 2018.
- A. Gökçe, “İş sağlığı ve güvenliği açısından iş güvenliği kültürünün önemi üzerine bir odak grup çalışması,” Ergonomi, cilt. 3, no. 2, pp. 82-95, 2020.
- S. Dursun, “İş güvenliği kültürünün çalışanların güvenli davranışları üzerine etkisi,” Sosyal Güvenlik Dergisi, cilt. 3, no.2. pp. 61-75, 2013.
- A. Karakaya ve V. Sancı, “İş güvenliği uzmanlarının iş tatminleri üzerine bir araştırma: Karadeniz bölgesi örneği,” Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt. 7, no.1, pp.1-13, 2017.
- Y. Kayan, M. Doğruyol, M.Ş. Gültekin, M.C. Gültekin, E. Ayhan ve O. Kuncan, “İş güvenliği uzmanlarının yaşadıkları sorunlar üzerine bir araştırma,” Bilim ve Gençlik Dergisi, cilt. 5, no. 2, pp. 44-50, 2017.
- F. Doğanay, “İş güvenliği uzmanlarının iş kazalarına etkileri: Karadeniz bölgesi örneği,” Yüksek Lisans Tezi, Gümüşhane Üniversitesi, Gümüşhane, 2021.
- R.V. Krejcie and D.W. Morgan, “Determining sample size for research activities,” Educational and Psychological Measurement, no.30, pp.607-610, 1970.
- F. Y. Karakoç ve L. Dönmez, “Ölçek geliştirme çalışmalarında temel ilkeler,” Tıp Eğitimi Dünyası, cilt. 14, no. 40, pp.39-49, 2014.
- İ. Yazıcıoğlu, “Örgütlerde iş tatmini ve işgören performansını ilişkisi: Türkiye ve Kazakistan karşılaştırması,” Bilig, no. 55, pp. 243-264, 2010.
- İ. Durak ve C. Serinkan , “Hemşirelerde İş Tatmini: Denizli Devlet Hastanesi Yoğun Bakım Ünitelerinde Bir Araştırma”, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, cilt. 2007, no. 2, pp. 119-135, 2007.
- R. Bilgiç, “The relationship between job satisfaction and personal characteristics of Turkish workers,” The Journal of Psychology, cilt. 132, no. 5, pp. 549-557, 1998.
- C. Yavuz ve C. B. Karadeniz, “Sınıf öğretmenlerinin motivasyonunun iş tatmini üzerine etkisi,” Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, vol. 2, no. 9, pp. 507-519, 2009.
- S. Karataş ve H. Güleş, "İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş tatmini ile örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki", Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt. 3, no. 2, pp. 74-89, 2010.
- E. Örücü, I. Hasırcı, S. Başaran, “Ücret tatmini ve yaşam tatmini ilişkisinde çalışanların eğitim düzeylerinin düzenleyici etkisi üzerine bir araştırma”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, no. 33, pp. 67-82, 2021.
- M. A. Emmert and W. A. Taher, “Public sector professionals: the Effects of public sector jobs on motivation, job Satisfaction and work involvement,” American Review of Public Administration, no. 22, pp. 37-48, 1992.
- A. Şahin, “Yöneticilerin iş tatmini ve memnuniyeti,” Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, cilt. 3, no. 5, pp. 137-157, 2003.
Toplam 35 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Psikoloji |
| Bölüm | İş Sağlığı ve Güvenliği |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Ağustos 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 14 Kasım 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 7 Sayı: 2 |
