Öz
Şiddet, bir gücün yoğunluğu veya hızı olarak tanımlanırken; karşıt görüşte olanlara yönelik kaba kuvvet kullanma veya duygu ve davranışlarda aşırılık olarak tanımlanmıştır. Sağlık kurumlarında çalışmak, diğer iş yerlerine göre şiddete maruz kalma riskini artırır. Son yıllarda sağlık ortamlarında hekimlere ve sağlık çalışanlarına yönelik şiddet artış göstermektedir. Yapılan araştırmalar, sağlık alanında şiddetin diğer iş yerlerine kıyasla daha yaygın olduğunu ve ciddi şiddet vakalarının genellikle kayıtlara geçmediğini göstermektedir. Hasta yakınlarının da sağlık çalışanlarına şiddet uygulama eğiliminde oldukları gözlemlenmiştir; bu durumda sözlü şiddet, fiziksel şiddetten daha yaygındır. Bu inceleme, toplumda artan sağlıkta şiddet olaylarını, birinci basamakta aile sağlığı merkezlerinde görülen şiddetin nedenlerini ve önleyici tedbirleri ele alarak önerilerde bulunmayı amaçlamaktadır.
Anahtar Kelimeler
Şiddet sağlık çalışanları önleme aile sağlığı merkezi aile hekimi
Etik Beyan
Derleme olması nedeniyle etik kurul gerektirmemektedir.
Destekleyen Kurum
-
Proje Numarası
-
Teşekkür
Aile Sağlığı Merkezlerinde çalışan her bir sağlık çalışanımıza ve bilimsel yayıncılık aracılığıyla sesimiz olma fırsatı verdiğiniz için siz değerli MEYAD Akademi'ye teşekkürlerimizi sunarız.
Kaynakça
- 1. Türk Dil Kurumu (TDK), Güncel Türkçe Sözlük. Ankara, Erişilme Tarihi, 20.03.2024
- 2. World Health Organization (WHO). World report on violence and health: Summary, [internet]. [Erişim tarihi: 20.03.2024]. Erişim adresi: https://www.who.int/
- 3. Akkaş, İ. & Uyanık, Z. Kadına yönelik şiddet. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2016;6(1):32-42.
- 4. World Health Organisation (WHO). Global Status Report on Violence Prevention. [internet]. [Erişim tarihi: 20.03.2024]. Erişim adresi: https://www.who.int/publications/i/item/9789241564793
- 5. Özcan NK, Bilgin H. Türkiye'de sağlık çalışanlarına yönelik şiddet: Sistematik derleme. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 2011;31(6):1442-1456.
- 6. London, M., A framework for translating workplace violence intervention research into evidence-based programs. Online journal of issues in nursing, 2013;18(1):1-28.
- 7. Roche, M., et al., Violence toward nurses, the work environment, and patient outcomes. Journal of Nursing Scholarship, 2010;42(1):13-22.
- 8. Özen Çöl, S. İşyerinde Psikolojik Şiddet: Hastane Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Çalışma ve Toplum, 2008;4(19),107-134.
- 9. Sağlık Bakanlığı. Hukuki Yardım ve Beyaz Kod Uygulaması Genelgesi. [internet]. [Erişim tarihi: 20.03.2024]. Erişim adresi: https://beyazkod.saglik.gov.tr/hukuki-yardim-veuygulama-genelgesi.pdf2016
- 10. Öztek Z. Türkiye’de Sağlık Hizmetlerindeki Değişikliklere Bakış. 10. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Bildiriler Kitabı, 2006, s.25-29.
- 11. Ateş M. Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri. “Sağlık Hizmetleri Yönetimi” içinde. (ed.) Ateş MS. Beta Basım, İstanbul, 2011.
- 12. Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği. [internet]. [Erişim tarihi: 20.03.2024]. Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=17051&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
- 13. Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2022 Haber Bülteni, [internet]. [Erişim tarihi: 20.03.2024]. Erişim adresi: https://sbsgm.saglik.gov.tr/Eklenti/46511/0/haber-bulteni-2022-v7pdf.pdf?_tag1=3F123016BE50268AF4A10917870BF5962AC79ECF
- 14. Boysan, Yaprak. Sağlıkta Dönüşüm Projesi kapsamında aile hekimlerinin yaşadığı problemler ve iş tatmin düzeyleri: Bursa alan araştırması. Master’s thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2014.
- 15. Özcan, F., & Yavuz, E. Türkiye’de sağlık çalışanları şiddet tehdidi altında. The Journal of Turkish Family Physician, 2017;8(3), 66-74.
- 16. Kıymazaslan, E.1. basamak sağlık kuruluşlarında sağlık çalışanlarına yönelik şiddet: Tekirdağ örneği Master's thesis, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, 2022.
- 17. Angland, S., Dowling, M., Casey, D.Nurses perceptions of the factors which cause violence and aggression in the emergency departmant: a qualitative study. İnternational emergency nursing, 2014; 22 (3), 134-139
- 18. Mittal, S., Garg, S. Violence aganist doctors an overview, Journal of Evolurion of Medical and Dental Sciences, 2017; 6 (33), 2748-2752
- 19. Yeşildal, N. Sağlık hizmetlerinde iş kazaları ve şiddetin değerlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 2005; 4(5), 280-302.
- 20. Akbaş, M., Ayça, B. O. Z., Dursun, A., Çetin, S., Kılıçaslan, A. 112 çalışanlarının şiddete maruz kalma durumları ve şiddete yönelik tutum ve davranışları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 2016; 9(3), 93-100.
- 21. Kemik A, Hayran O, Akan H. Aile Hekimliği Sisteminde Çalışan Personelin Şiddete Maruziyet Durumları. Sözel sunum. Kuşadası, 12. Ulusal Aile Hekimliği Kongresi, 15-19 Mayıs 2013. S-063.
- 22. Çolak M. Birinci basamakta çalışan hekimlere yönelik şiddetin farklı boyutlarıyla değerlendirilmesi Uzmanlık tezi, İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi, 2016.
- 23. BIÇKICI, Fatma. "Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet ve neden olan faktörler: Bir devlet hastanesi örneği." Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi 5.1 (2013): 43-56.
- 24. Al, B., Zengin, S., Deryal, Y., Gken, C., Yılmaz, D. A., Yıldırım, C. Increased violence towards health care staff. Journal Of Academic Emergency Medicine/Akademik Acil Tip Olgu Sunumlari Dergisi, 2012; 11(2).
- 25. Gülalp B, Karcioğlu O, Köseoğlu Z, Sari A. Dangers faced by emergency staff: experience in urban centers in southern Turkey. Ulus Travma Acil Cerrahi Derg. 2009;15(3):239-42.
- 26. Kowalenko, T., et al., Workplace violence: a survey of emergency physicians in the state of Michigan. Annals of emergency medicine, 2005;46(2): 142-147.
- 27. Ergün L, William-Evans SA. Attitudes of Emergency Nurses Regarding Patient Assaults. Journal of Emergency Nursing, 2000;1(26):210-215.
- 28. İlhan MN, Özkan S, Kurtcebe ZÖ, Aksakal FN. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde Çalışan Araştırma Görevlileri ve İntörn Doktorlarda Şiddete Maruziyet Ve Şiddetle İlişkili Etmenler. Toplum Hekimliği Bülteni, 2009; 28(3):15-23.
- 29. Vorderwülbecke, F., Feistle, M., Mehring, M., Schneider, A., & Linde, K., Aggression and violence against primary care physicians—a nationwide questionnaire survey. Deutsches Ärzteblatt International, 2015;112(10):159.
- 30. Ataş, Songül. Sağlık çalışanlarına yönelik şiddetin çalışanların iş motivasyonu üzerindeki etkileri. Master’s thesis. Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019.
- 31. Hıdıroğlu, S., Tanrıöver, Ö., Tosun, M., Turan, C. A., Günaydın, B. S., Eser, B., ... & Karavuş, M. Birinci basamak sağlık çalışanlarının şiddete maruziyet düzeyleri ile iş doyumu arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. The Journal of Turkish Family Physician, 2019;10(4), 173-184.
- 32. Phillips, J. P. Workplace violence against health care workers in the United States. New England journal of medicine, 2016;374(17), 1661-1669.
Öz
Violence is defined as the intensity or speed of a force, the use of brute force against those with opposing views, or excessive emotions and behaviours. Working in health care settings increases the risk of exposure to violence compared to other workplaces. In recent years, there has been an increase in violence against doctors and health care workers in health care settings. Research shows that violence is more common in health care than in other workplaces and that serious cases of violence often go unreported. It has also been observed that patients' relatives are more likely to perpetrate violence against healthcare workers, with verbal violence being more common than physical violence. This review aims to address the increasing incidence of violence in health care in society, the causes of violence in primary care family health centres, and preventive measures and recommendations.
Anahtar Kelimeler
Violence health workers prevention family health center family physician
Proje Numarası
-
Kaynakça
- 1. Türk Dil Kurumu (TDK), Güncel Türkçe Sözlük. Ankara, Erişilme Tarihi, 20.03.2024
- 2. World Health Organization (WHO). World report on violence and health: Summary, [internet]. [Erişim tarihi: 20.03.2024]. Erişim adresi: https://www.who.int/
- 3. Akkaş, İ. & Uyanık, Z. Kadına yönelik şiddet. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2016;6(1):32-42.
- 4. World Health Organisation (WHO). Global Status Report on Violence Prevention. [internet]. [Erişim tarihi: 20.03.2024]. Erişim adresi: https://www.who.int/publications/i/item/9789241564793
- 5. Özcan NK, Bilgin H. Türkiye'de sağlık çalışanlarına yönelik şiddet: Sistematik derleme. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 2011;31(6):1442-1456.
- 6. London, M., A framework for translating workplace violence intervention research into evidence-based programs. Online journal of issues in nursing, 2013;18(1):1-28.
- 7. Roche, M., et al., Violence toward nurses, the work environment, and patient outcomes. Journal of Nursing Scholarship, 2010;42(1):13-22.
- 8. Özen Çöl, S. İşyerinde Psikolojik Şiddet: Hastane Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Çalışma ve Toplum, 2008;4(19),107-134.
- 9. Sağlık Bakanlığı. Hukuki Yardım ve Beyaz Kod Uygulaması Genelgesi. [internet]. [Erişim tarihi: 20.03.2024]. Erişim adresi: https://beyazkod.saglik.gov.tr/hukuki-yardim-veuygulama-genelgesi.pdf2016
- 10. Öztek Z. Türkiye’de Sağlık Hizmetlerindeki Değişikliklere Bakış. 10. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Bildiriler Kitabı, 2006, s.25-29.
- 11. Ateş M. Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri. “Sağlık Hizmetleri Yönetimi” içinde. (ed.) Ateş MS. Beta Basım, İstanbul, 2011.
- 12. Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği. [internet]. [Erişim tarihi: 20.03.2024]. Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=17051&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
- 13. Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2022 Haber Bülteni, [internet]. [Erişim tarihi: 20.03.2024]. Erişim adresi: https://sbsgm.saglik.gov.tr/Eklenti/46511/0/haber-bulteni-2022-v7pdf.pdf?_tag1=3F123016BE50268AF4A10917870BF5962AC79ECF
- 14. Boysan, Yaprak. Sağlıkta Dönüşüm Projesi kapsamında aile hekimlerinin yaşadığı problemler ve iş tatmin düzeyleri: Bursa alan araştırması. Master’s thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2014.
- 15. Özcan, F., & Yavuz, E. Türkiye’de sağlık çalışanları şiddet tehdidi altında. The Journal of Turkish Family Physician, 2017;8(3), 66-74.
- 16. Kıymazaslan, E.1. basamak sağlık kuruluşlarında sağlık çalışanlarına yönelik şiddet: Tekirdağ örneği Master's thesis, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, 2022.
- 17. Angland, S., Dowling, M., Casey, D.Nurses perceptions of the factors which cause violence and aggression in the emergency departmant: a qualitative study. İnternational emergency nursing, 2014; 22 (3), 134-139
- 18. Mittal, S., Garg, S. Violence aganist doctors an overview, Journal of Evolurion of Medical and Dental Sciences, 2017; 6 (33), 2748-2752
- 19. Yeşildal, N. Sağlık hizmetlerinde iş kazaları ve şiddetin değerlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 2005; 4(5), 280-302.
- 20. Akbaş, M., Ayça, B. O. Z., Dursun, A., Çetin, S., Kılıçaslan, A. 112 çalışanlarının şiddete maruz kalma durumları ve şiddete yönelik tutum ve davranışları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 2016; 9(3), 93-100.
- 21. Kemik A, Hayran O, Akan H. Aile Hekimliği Sisteminde Çalışan Personelin Şiddete Maruziyet Durumları. Sözel sunum. Kuşadası, 12. Ulusal Aile Hekimliği Kongresi, 15-19 Mayıs 2013. S-063.
- 22. Çolak M. Birinci basamakta çalışan hekimlere yönelik şiddetin farklı boyutlarıyla değerlendirilmesi Uzmanlık tezi, İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi, 2016.
- 23. BIÇKICI, Fatma. "Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet ve neden olan faktörler: Bir devlet hastanesi örneği." Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi 5.1 (2013): 43-56.
- 24. Al, B., Zengin, S., Deryal, Y., Gken, C., Yılmaz, D. A., Yıldırım, C. Increased violence towards health care staff. Journal Of Academic Emergency Medicine/Akademik Acil Tip Olgu Sunumlari Dergisi, 2012; 11(2).
- 25. Gülalp B, Karcioğlu O, Köseoğlu Z, Sari A. Dangers faced by emergency staff: experience in urban centers in southern Turkey. Ulus Travma Acil Cerrahi Derg. 2009;15(3):239-42.
- 26. Kowalenko, T., et al., Workplace violence: a survey of emergency physicians in the state of Michigan. Annals of emergency medicine, 2005;46(2): 142-147.
- 27. Ergün L, William-Evans SA. Attitudes of Emergency Nurses Regarding Patient Assaults. Journal of Emergency Nursing, 2000;1(26):210-215.
- 28. İlhan MN, Özkan S, Kurtcebe ZÖ, Aksakal FN. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde Çalışan Araştırma Görevlileri ve İntörn Doktorlarda Şiddete Maruziyet Ve Şiddetle İlişkili Etmenler. Toplum Hekimliği Bülteni, 2009; 28(3):15-23.
- 29. Vorderwülbecke, F., Feistle, M., Mehring, M., Schneider, A., & Linde, K., Aggression and violence against primary care physicians—a nationwide questionnaire survey. Deutsches Ärzteblatt International, 2015;112(10):159.
- 30. Ataş, Songül. Sağlık çalışanlarına yönelik şiddetin çalışanların iş motivasyonu üzerindeki etkileri. Master’s thesis. Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019.
- 31. Hıdıroğlu, S., Tanrıöver, Ö., Tosun, M., Turan, C. A., Günaydın, B. S., Eser, B., ... & Karavuş, M. Birinci basamak sağlık çalışanlarının şiddete maruziyet düzeyleri ile iş doyumu arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. The Journal of Turkish Family Physician, 2019;10(4), 173-184.
- 32. Phillips, J. P. Workplace violence against health care workers in the United States. New England journal of medicine, 2016;374(17), 1661-1669.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Yönetimi, Sağlık Hizmetleri ve Sistemleri (Diğer) |
| Bölüm | Derlemeler |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | - |
| Erken Görünüm Tarihi | 30 Nisan 2024 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 22 Mart 2024 |
| Kabul Tarihi | 2 Nisan 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Cilt: 5 Sayı: 1 |
