Öz
Aşı programları, aşı ile önlenebilir hedef bulaşıcı hastalığı önlemek ve bu hastalığa bağlı oluşabilecek komplikasyon ve ölümleri engellemeyi amaçlar. Bununla beraber, aşı uygulamalarının yaygınlaşması ile toplumda hedef patojeni bulaştırma potansiyeli olan bireylerin sayısı azalır, böylece aşılanmamış bireylerin hastalık etkeni ile teması azalır, ve bu bireylerde dolaylı yoldan korunmuş olur. Ayrıca aşıların, toplumdaki genel morbidite ve ölüm oranları üzerine hedef hastalığın önlenmesi ile açıklanamayacak olan ikincil olumlu etkileride bulunmaktadır. Aşı uygulamalarına bağlı oluşan ikincil etkiler son yıllarda araştırmacıların daha fazla ilgisini çekmeye başlamıştır. Aşı uygulamalarına dair ikincil etkileri belirleyebilmek için doğru, açık ve standart gözlem metotları uygulanmalıdır. Epidemiyolojik sürveyans, hastalığın yükünün belirlenmesi, hedef grupların ortaya çıkarılması ve bağışıklama programlarının etkisinin belirlenmesi için dikkatle yürütülmelidir. Bu sayede bir ülkenin ulusal bağışıklama programı belirlenirken basit ve kanıta dayalı bilgilerle hareket edilebilir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. Argüt N, Yetim A, Gökçay G. Aşı kabulünü etkileyen faktörler. Çocuk Dergisi. 2016;16(1-2):16-24.
- 2. Aaby P, Kollmann TR, Benn CS. Nonspecific effects of neonatal and infant vaccination: public health, immunological and conceptual challenges. Nat Immunol. 2014;15(10):895-99.
- 3. Fine P, Eames K, Heymann DL. “Herd immunity”: a rough guide. Clin İnfect Dis. 2011;52:911-6.
- 4. Doherty M, Buchy P, Standaert B, Giacuinto C, Prado-Cohrs D. Vaccine impact: Benefits for human health. Vaccine. 2016;34:6707-6714.
- 5. Fine PE. Herd Immunity: history, theory, practice. Epidemiol Rev. 1993;15:265-302.
- 6. Scarbrough Lefebvre CD, Terlinden A, Standaert B. Dissecting the indirect effects caused by vaccines into the basic elements. Hum Vaccin Immunother. 2015;11(9):2142-2156.
- 7. Panagiotopoulos T, Antoniadou I, Valassi-Adam E. Increase in congenital rubella occurrence after immunization in Greece: retrospective survey and systematic review. Bmj. 1999;319:1462-7.
- 8. Dagan R, Leventhal A, Anis E, Slater P, Ashur Y, Shouval D. Incidence of hepatitis A in Israel following universal immunization of toddlers. Jama. 2005; 294:202-210.
- 9. Eichner M, Schwehm M, Eichner L, Gerlier L. Direct and indirect effects of influenza vaccination. BMC Infect Dis. 2017;17(1):308.
- 10. Grizas AP, Camenga D, Vazquez M. Cocooning: a concept to protect young children from infectious diseases. Curr Opin Pediatr. 2012;24(1):92-7.
- 11. Brillo E, Tosto V, Giardina I, Buonomo E. Maternal tetanus, diphtheria, and acellular pertussis (Tdap) and influenza vaccination: an overview. J Matern Fetal Neonatal Med. 2019; 1-30. doi: 10.1080/14767058.2019.1680633.
- 12. Shiri T, Datta S, Madan J, Tsertsvadze A, Royle P, Keeling MJ et al. Indirect effects of childhood pneumococcal conjugate vaccination on invasive pneumococcal disease: a systematic review and meta-analysis. Lancet Glob Health. 2017;5:51-59
- 13. Kleinnijenhuis J, Quintin J, Preijers F, Joosten LA, Ifrim DC, Saeed S et al. Bacille Calmette- Guerin induces NOD2-dependent nonspecific protection from reinfection via epigenetic reprogramming of monocytes. Proc Natl Acad Sci USA. 2012;109(43):17537-42.
- 14. Steenhuis TJ, van Aalderen VM, Bloksma N, Nijkamp FP, van der Laag J, van Loveren H. Bacille Calmette-Guerin vaccination and the development of allergic disease in children: a randomized, prospective, single-blind study. Clin Exp Allergy. 2008;38(1):79-85.
- 15. Linehan MF, Nurmatov U, Frank TL, Nimen RM, Baxter DN, Sheikh A. Does BCG vaccination protect against childhoos asthma? Final results from the Manchester Community Asthma Study retrospective cohort study and updated systematic review and meta-analysis. J Allergy Clin İmmunol. 2014;133(3):688-95.
- 16. Mina MJ. Measles, immune suppression and vaccination: direct and indirect nonspecific vaccine benefits. J İnfect. 2017;74:10-17.
- 17. Paulke-Korinek M, Kundi M, Rendi-Wagner P, de Martin A, Eder G, Schmidle-Loss B et al. Herd immunity after two years of mass vaccination program against rotavirus gastroenteritis in Austria. Vaccine. 2011;29:2791-6.
- 18. Rogers MAM, Basu T, Kim C. Lower Incidence Rate of Type 1 Diabetes after Receipt of the Rotavirus Vaccine in the Unites States,2001-2017. Sci Rep. 2019;9(1):7727.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Klinik Tıp Bilimleri |
| Bölüm | Derleme |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 23 Ağustos 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 8 Sayı: 2 |