Hemşirelik Öğrencilerinin Tamamlayıcı ve Alternatif Yaklaşım Kullanma Durumları ve Sağlık Okuryazarlığı Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi

Betül Çakmak; Bahar İnkaya

doi:10.51536/tusbad.1084114

Araştırma Makalesi

Hemşirelik Öğrencilerinin Tamamlayıcı ve Alternatif Yaklaşım Kullanma Durumları ve Sağlık Okuryazarlığı Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 19 - 33, 26.08.2022

Betül Çakmak Bahar İnkaya

https://doi.org/10.51536/tusbad.1084114

Öz

Amaç: Bu çalışma, hemşirelik öğrencilerinin Tamamlayıcı ve Alternatif Yaklaşım (TAY) durumları ve öğrencilerin sağlık okuryazarlığı düzeyinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir.
Yöntem: Araştırma tanımlayıcı tipte olup, örneklemi, hemşirelik bölümünde öğrenim gören 145 öğrenci oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında, Tamamlayıcı ve Alternatif Yaklaşımlara Yönelik Bilgi Edinme Formu ile ‘Sağlık Okur Yazarlığı Ölçeği’ kullanılmıştır.
Bulgular: Hemşirelik öğrencilerinin %60’ının TAY’a başvurduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin %62,8 i TAY konusunda bilgi kaynaklarına ulaşamadığını bildirmiş, %92,4’ü ise TAY’ın hemşirelik müfredatında bulunması gerektiğini düşündüğünü bildirmiştir. Çalışmamızda öğrencilerin TAY kullanma durumu ve sağlık okuryazarlıkları arasında fark bulunamamıştır (p>0,05). Hemşirelik öğrencilerinden TAY hakkında bilgi kaynaklarına ulaşabildiğini düşünenlerin sağlık okuryazarlığı ölçeği toplam puanları, bilgiye erişim, anlama, değer biçme/değerlendirme ve uygulama/kullanma puanları düşünmeyenlere göre daha yüksek bulunmuştur (p<0,05).
Sonuç: Öğrenciler TAY’a yönelik olarak eğitim süreçleri boyunca yeterli bir sağlık okuryazarlığı bilgisine ihtiyaç duymaktadırlar. Araştırma sonuçlarına göre öğrencilerin eğitimleri boyunca doğru ve yeterli bilgi ile donatılarak sağlık okuryazarlığı düzeyleri ve TAY konusundaki yeterliliklerinin arttırılması, hemşirelik müfredatlarında bu konulara yer verilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

eğitim, hemşirelik, sağlık okuryazarlığı

Kaynakça

1. Hoc A. Committee on Health Literacy for the American Council on Scientific Affairs, American Medical Association. Health literacy: Report of the council on scientific affairs. Jama. 1999;281(6):552-7.
2. Canaway R, Manderson L. Quality of life, perceptions of health and illness, and complementary therapy use among people with type 2 diabetes and cardiovascular disease. The Journal of Alternative and Complementary Medicine. 2013;19(11):882-90.
3. Fouladbakhsh JM, Stommel M, editors. Gender, symptom experience, and use of complementary and alternative medicine practices among cancer survivors in the US cancer population. Oncology Nursing Forum; 2010.
4. Yin HS, Wolf MS, Dreyer BP, Sanders LM, Parker RM. Evaluation of consistency in dosing directions and measuring devices for pediatric nonprescription liquid medications. JAMA. 2010;304(23):2595-602.
5. Sørensen K, Pelikan JM, Röthlin F, Ganahl K, Slonska Z, Doyle G, et al. Health literacy in Europe: comparative results of the European health literacy survey (HLS-EU). European journal of public health. 2015;25(6):1053-8.
6. Tanrıöver M, Yıldırım H, Ready F, Çakır B, Akalın H. Sağlık Okuryazarlığı Araştırması. Baskı Ankara, Altan Özyurt Matbaacılık. 2014:17-66.
7. NCCIH. National Center for Complementary and Integrative Health. (NCCIH) (2016). Erişim: 28.03.2016. 2016.
8. Ilgaz A, Gözüm S. Tamamlayici Sağlik Yaklaşimlarinin Güvenilir Kullanimi İçin Sağlik Okuryazarliğinin Önemi (Importance of health literacy for safe use of complementary health approaches). Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2016;9(2).
9. Balmer, D., King, A., Moloney, W., Moselen, E., & Dixon, R. (2020). Nursing students and health literacy: The effect of region and programme level. Nurse education in practice, 42, 102688.
10. Altınbaş, Y., & İster, E. D. (2019). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin tamamlayıcı ve alternatif tedaviler hakkındaki görüş, bilgi ve uygulamaları. Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi, 2(1), 47-60.
11. Şahin, N., Aydın, D., & Berna, Akay. (2019). Hemşirelik Öğrencilerinin Bütüncül Tamamlayıcı ve Alternatif Tıbba Karşı Tutumlarının Değerlendirilmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(1), 21-26.
12. Gökçe, H., & Gürdoğan, E. P. (2019). Complementary and Alternative Therapy Usage Status and Attitudes of Hypertension Patients. Euras J Fam Med, 8(2), 59-68.
13. TEMEL, A. B., & Zühal, A. R. A. S. (2017). Evaluation of validity and reliability of the Turkish Version of Health Literacy Scale. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 25(2), 85-94.
14. Aktaş, B. (2017). Hemşirelik Öğrencilerinin Bütüncül Tamamlayıcı ve Alternatif Tıbba Karşı Tutumları (Attitudes of Nursing Students Toward Holistic Complementary and Alternative Medicine) . JAREN/Hemşirelik Akademik Araştırma Dergisi, 3(2), 55-59.
15. Uzun Ö, Tan M. Nursing students’ opinions and knowledge about complementary and alternative medicine therapies. Complementary Therapies in Nursing and Midwifery. 2004;10(4):239-44.
16. Balouchi A, Mahmoudirad G, Hastings-Tolsma M, Shorofi SA, Shahdadi H, Abdollahimohammad A. Knowledge, attitude and use of complementary and alternative medicine among nurses: A systematic review. Complement Ther Clin Pract. 2018;31:146-57.
17. Chang HY, Chang HL. A review of nurses' knowledge, attitudes, and ability to communicate the risks and benefits of complementary and alternative medicine. J Clin Nurs. 2015;24(11-12):1466-78.
18. Gardiner P, Mitchell S, Filippelli AC, Sadikova E, White LF, Paasche-Orlow MK, et al. Health Literacy and Complementary and Alternative Medicine Use Among Underserved Inpatients in a Safety Net Hospital. Journal of Health Communication. 2013;18(sup1):290-7.
19. Owen‐Smith A, McCarty F, Hankerson‐Dyson D, DiClemente R. Prevalence and predictors of complementary and alternative medicine use in African‐Americans with acquired immune deficiency syndrome. Focus on alternative and complementary therapies. 2012;17(1):33-42.
20. Başkale, H. A., Serçekuş, P., & Günüşen, N. P. (2015). Kanser Hastalarının Bilgi kaynakları, Bilgi Gereksinimleri ve Sağlık Personelinden Beklentilerinin İncelenmesi (Investigation of Cancer Patients’ Information Sources, Information Needs and Expectations of Health Professionals). Journal of Psychiatric Nursing/Psikiyatri Hemsireleri Dernegi, 6(2).
21. Ward BW, Schiller JS, Goodman RA. Peer reviewed: multiple chronic conditions among us adults: a 2012 update. Preventing chronic disease. 2014;11.
22. Health UDo, Services H. Complementary, alternative, or integrative health what’s in a name? 2017.
23. McCabe P. Complementary and alternative medicine in Australia: a contemporary overview. Complement Ther Clin Pract. 2005;11(1):28-31.
24. Booth-LaForce C, Scott CS, Heitkemper MM, Cornman BJ, Lan M-C, Bond EF, et al. Complementary and alternative medicine (CAM) attitudes and competencies of nursing students and faculty: results of integrating CAM into the nursing curriculum. Journal of Professional Nursing. 2010;26(5):293-300.
25. Sağlık Bakanlığı TS. Stratejik Plan 2013-2017. Erişim. 2012;7:2015.
26. Bains SS, Egede LE. Association of Health Literacy with Complementary and Alternative Medicine Use: A Cross-Sectional Study in Adult Primary Care Patients. Bmc Complementary and Alternative Medicine. 2011;11(1):138.
27. Mahmoudi H, Taheri A. Relation between information literacy and health literacy of students in Ferdowsi University of Mashhad. Human Information Interaction. 2015;2(2):31-41.
28. Dişsiz G, Yilmaz M. Complementary and alternative therapies and health literacy in cancer patients. Complementary therapies in clinical practice. 2016;23:34-9.
29. Dickens C, Lambert BL, Cromwell T, Piano MR. Nurse overestimation of patients' health literacy. J Health Commun. 2013;18 Suppl 1(sup1):62-9.
30. Ergün, S. (2017). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinde sağlık okuryazarlığı. Kocaeli Tıp Dergisi, 6(3), 1-6.
31. Ayaz, A.S., Terzi, H. (2019). Investigation of health literacy and affecting factors of nursing students. Nurse Education in Practice, 34, 31-35

Evaluation of the Relationship Between Complementary and Alternative Approaches of Nursing Students and Health Literacy

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 19 - 33, 26.08.2022

Betül Çakmak Bahar İnkaya

https://doi.org/10.51536/tusbad.1084114

Öz

Aim: The study was conducted to evaluate the relationship between complementary and alternative methods of nursing students and their health literacy levels.
Method: This study was carried out in order to examine the complementary and alternative approach (TAM) status of nursing students and the level of health literacy of the students. For data collection; a descriptive Information Form and Health Literacy Scale ’were used.
Findings: End of the study; it was found that 60% of the nursing students use complementary and alternative methods. 62.8% of the students stated that they do not have sufficient knowledge about complementary and alternative methods, 92.4% of them stated that they think that complementary and alternative approaches should be included in nursing curriculum. In our study, no difference was found between students' use of complementary and alternative methods and their health literacy. (p>0,05). Health literacy scale total scores, access to information, understanding, appraisal/evaluation and application/use scores of nursing students who think that they have sufficient knowledge about complementary and alternative methods were found to be statistically higher than those who do not think they have sufficient knowledge level. (p>0,05).
Conclusions: Students need an adequate knowledge of health literacy throughout the education process for complementary and alternative methods. According to the results of the research, it is suggested that the students should be equipped with accurate and sufficient information throughout their education to increase their health literacy levels and complementary and alternative methods competencies and to include these subjects in nursing curricula.

Anahtar Kelimeler

education, health literacy, nursing

Kaynakça

1. Hoc A. Committee on Health Literacy for the American Council on Scientific Affairs, American Medical Association. Health literacy: Report of the council on scientific affairs. Jama. 1999;281(6):552-7.
2. Canaway R, Manderson L. Quality of life, perceptions of health and illness, and complementary therapy use among people with type 2 diabetes and cardiovascular disease. The Journal of Alternative and Complementary Medicine. 2013;19(11):882-90.
3. Fouladbakhsh JM, Stommel M, editors. Gender, symptom experience, and use of complementary and alternative medicine practices among cancer survivors in the US cancer population. Oncology Nursing Forum; 2010.
4. Yin HS, Wolf MS, Dreyer BP, Sanders LM, Parker RM. Evaluation of consistency in dosing directions and measuring devices for pediatric nonprescription liquid medications. JAMA. 2010;304(23):2595-602.
5. Sørensen K, Pelikan JM, Röthlin F, Ganahl K, Slonska Z, Doyle G, et al. Health literacy in Europe: comparative results of the European health literacy survey (HLS-EU). European journal of public health. 2015;25(6):1053-8.
6. Tanrıöver M, Yıldırım H, Ready F, Çakır B, Akalın H. Sağlık Okuryazarlığı Araştırması. Baskı Ankara, Altan Özyurt Matbaacılık. 2014:17-66.
7. NCCIH. National Center for Complementary and Integrative Health. (NCCIH) (2016). Erişim: 28.03.2016. 2016.
8. Ilgaz A, Gözüm S. Tamamlayici Sağlik Yaklaşimlarinin Güvenilir Kullanimi İçin Sağlik Okuryazarliğinin Önemi (Importance of health literacy for safe use of complementary health approaches). Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2016;9(2).
9. Balmer, D., King, A., Moloney, W., Moselen, E., & Dixon, R. (2020). Nursing students and health literacy: The effect of region and programme level. Nurse education in practice, 42, 102688.
10. Altınbaş, Y., & İster, E. D. (2019). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin tamamlayıcı ve alternatif tedaviler hakkındaki görüş, bilgi ve uygulamaları. Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi, 2(1), 47-60.
11. Şahin, N., Aydın, D., & Berna, Akay. (2019). Hemşirelik Öğrencilerinin Bütüncül Tamamlayıcı ve Alternatif Tıbba Karşı Tutumlarının Değerlendirilmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(1), 21-26.
12. Gökçe, H., & Gürdoğan, E. P. (2019). Complementary and Alternative Therapy Usage Status and Attitudes of Hypertension Patients. Euras J Fam Med, 8(2), 59-68.
13. TEMEL, A. B., & Zühal, A. R. A. S. (2017). Evaluation of validity and reliability of the Turkish Version of Health Literacy Scale. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 25(2), 85-94.
14. Aktaş, B. (2017). Hemşirelik Öğrencilerinin Bütüncül Tamamlayıcı ve Alternatif Tıbba Karşı Tutumları (Attitudes of Nursing Students Toward Holistic Complementary and Alternative Medicine) . JAREN/Hemşirelik Akademik Araştırma Dergisi, 3(2), 55-59.
15. Uzun Ö, Tan M. Nursing students’ opinions and knowledge about complementary and alternative medicine therapies. Complementary Therapies in Nursing and Midwifery. 2004;10(4):239-44.
16. Balouchi A, Mahmoudirad G, Hastings-Tolsma M, Shorofi SA, Shahdadi H, Abdollahimohammad A. Knowledge, attitude and use of complementary and alternative medicine among nurses: A systematic review. Complement Ther Clin Pract. 2018;31:146-57.
17. Chang HY, Chang HL. A review of nurses' knowledge, attitudes, and ability to communicate the risks and benefits of complementary and alternative medicine. J Clin Nurs. 2015;24(11-12):1466-78.
18. Gardiner P, Mitchell S, Filippelli AC, Sadikova E, White LF, Paasche-Orlow MK, et al. Health Literacy and Complementary and Alternative Medicine Use Among Underserved Inpatients in a Safety Net Hospital. Journal of Health Communication. 2013;18(sup1):290-7.
19. Owen‐Smith A, McCarty F, Hankerson‐Dyson D, DiClemente R. Prevalence and predictors of complementary and alternative medicine use in African‐Americans with acquired immune deficiency syndrome. Focus on alternative and complementary therapies. 2012;17(1):33-42.
20. Başkale, H. A., Serçekuş, P., & Günüşen, N. P. (2015). Kanser Hastalarının Bilgi kaynakları, Bilgi Gereksinimleri ve Sağlık Personelinden Beklentilerinin İncelenmesi (Investigation of Cancer Patients’ Information Sources, Information Needs and Expectations of Health Professionals). Journal of Psychiatric Nursing/Psikiyatri Hemsireleri Dernegi, 6(2).
21. Ward BW, Schiller JS, Goodman RA. Peer reviewed: multiple chronic conditions among us adults: a 2012 update. Preventing chronic disease. 2014;11.
22. Health UDo, Services H. Complementary, alternative, or integrative health what’s in a name? 2017.
23. McCabe P. Complementary and alternative medicine in Australia: a contemporary overview. Complement Ther Clin Pract. 2005;11(1):28-31.
24. Booth-LaForce C, Scott CS, Heitkemper MM, Cornman BJ, Lan M-C, Bond EF, et al. Complementary and alternative medicine (CAM) attitudes and competencies of nursing students and faculty: results of integrating CAM into the nursing curriculum. Journal of Professional Nursing. 2010;26(5):293-300.
25. Sağlık Bakanlığı TS. Stratejik Plan 2013-2017. Erişim. 2012;7:2015.
26. Bains SS, Egede LE. Association of Health Literacy with Complementary and Alternative Medicine Use: A Cross-Sectional Study in Adult Primary Care Patients. Bmc Complementary and Alternative Medicine. 2011;11(1):138.
27. Mahmoudi H, Taheri A. Relation between information literacy and health literacy of students in Ferdowsi University of Mashhad. Human Information Interaction. 2015;2(2):31-41.
28. Dişsiz G, Yilmaz M. Complementary and alternative therapies and health literacy in cancer patients. Complementary therapies in clinical practice. 2016;23:34-9.
29. Dickens C, Lambert BL, Cromwell T, Piano MR. Nurse overestimation of patients' health literacy. J Health Commun. 2013;18 Suppl 1(sup1):62-9.
30. Ergün, S. (2017). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinde sağlık okuryazarlığı. Kocaeli Tıp Dergisi, 6(3), 1-6.
31. Ayaz, A.S., Terzi, H. (2019). Investigation of health literacy and affecting factors of nursing students. Nurse Education in Practice, 34, 31-35

Toplam 31 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Sağlık Kurumları Yönetimi
Bölüm	Araştırma makalesi
Yazarlar	Betül Çakmak 0000-0002-8122-2101 Bahar İnkaya 0000-0002-9151-6795
Yayımlanma Tarihi	26 Ağustos 2022
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2022 Cilt: 5 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA	Çakmak, B., & İnkaya, B. (2022). Hemşirelik Öğrencilerinin Tamamlayıcı ve Alternatif Yaklaşım Kullanma Durumları ve Sağlık Okuryazarlığı Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Türkiye Sağlık Bilimleri Ve Araştırmaları Dergisi, 5(2), 19-33. https://doi.org/10.51536/tusbad.1084114
AMA	Çakmak B, İnkaya B. Hemşirelik Öğrencilerinin Tamamlayıcı ve Alternatif Yaklaşım Kullanma Durumları ve Sağlık Okuryazarlığı Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi. Ağustos 2022;5(2):19-33. doi:10.51536/tusbad.1084114
Chicago	Çakmak, Betül, ve Bahar İnkaya. “Hemşirelik Öğrencilerinin Tamamlayıcı Ve Alternatif Yaklaşım Kullanma Durumları Ve Sağlık Okuryazarlığı Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi”. Türkiye Sağlık Bilimleri Ve Araştırmaları Dergisi 5, sy. 2 (Ağustos 2022): 19-33. https://doi.org/10.51536/tusbad.1084114.
EndNote	Çakmak B, İnkaya B (01 Ağustos 2022) Hemşirelik Öğrencilerinin Tamamlayıcı ve Alternatif Yaklaşım Kullanma Durumları ve Sağlık Okuryazarlığı Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi 5 2 19–33.
IEEE	B. Çakmak ve B. İnkaya, “Hemşirelik Öğrencilerinin Tamamlayıcı ve Alternatif Yaklaşım Kullanma Durumları ve Sağlık Okuryazarlığı Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi”, Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, c. 5, sy. 2, ss. 19–33, 2022, doi: 10.51536/tusbad.1084114.
ISNAD	Çakmak, Betül - İnkaya, Bahar. “Hemşirelik Öğrencilerinin Tamamlayıcı Ve Alternatif Yaklaşım Kullanma Durumları Ve Sağlık Okuryazarlığı Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi”. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi 5/2 (Ağustos 2022), 19-33. https://doi.org/10.51536/tusbad.1084114.
JAMA	Çakmak B, İnkaya B. Hemşirelik Öğrencilerinin Tamamlayıcı ve Alternatif Yaklaşım Kullanma Durumları ve Sağlık Okuryazarlığı Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi. 2022;5:19–33.
MLA	Çakmak, Betül ve Bahar İnkaya. “Hemşirelik Öğrencilerinin Tamamlayıcı Ve Alternatif Yaklaşım Kullanma Durumları Ve Sağlık Okuryazarlığı Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi”. Türkiye Sağlık Bilimleri Ve Araştırmaları Dergisi, c. 5, sy. 2, 2022, ss. 19-33, doi:10.51536/tusbad.1084114.
Vancouver	Çakmak B, İnkaya B. Hemşirelik Öğrencilerinin Tamamlayıcı ve Alternatif Yaklaşım Kullanma Durumları ve Sağlık Okuryazarlığı Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi. 2022;5(2):19-33.

Kapak Resmi İndir

Makale Dosyaları

Tam Metin