Öz
Özet
Amaç. Bu çalışmanın amacı; sağlık hizmeti veren hekim ve yardımcı sağlık personelinin, kene ve kene ile bulaşan hastalıklar konusunda yaklaşımları hakkında bilgi edinmektir. Türkiye’de kene ve keneler ile bulaşan hastalıkların artması nedeniyle, sağlık çalışanlarının bu konu hakkında bilinç düzeyleri, konuya yaklaşımları, hem hasta sağlığı, hem de kendi sağlıkları açısından önem kazanmıştır. Yöntem. Bu çalışmada; İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi ve Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi’ndeki farklı bölümlerde çalışan 40 hekim ve 64 yardımcı sağlık personeli olmak üzere toplam 104 kişiye ulaşılmıştır. Kişilere keneler, kene ile bulaşan hastalıklar, kene ile bulaşan hastalıklardan korunma ile ilgili sorular sorulmuştur. Bulgular. Hekimlerin 11’i (% 28,2) yardımcı sağlık personelinin 7’si (% 11,3) daha önce kene çıkarmış, hekimlerin 27’si (% 67,7), yardımcı sağlık personelinin 30’u (% 46,7) kene çıkarılan ortamda donanımın yeterli olduğunu belirtmiştir. Çalışmaya katılan hekimlerin 13’ü (% 32), yardımcı sağlık personelinin 14’ü (% 21,9), daha önceden keneler ve vektörlükleri ile ilgili eğitim aldıklarını bildirmişlerdir. Hekimlerin 30’u (% 76,3), yardımcı sağlık personelinin 53’ü (% 82,8) bu önemli sağlık problemi konusunda eğitim almak istediklerini bildirmiştir. Sonuç. Türkiye’de kene ve kene vektörlüğü konusunda yapılan anket araştırmasında; sağlık hizmeti verenlerin, kene ve kene ile bulaşan hastalıklar konusunda eğitim almaları gerektiği anlaşılmıştır.
Anahtar sözcükler: Kene, kene vektörlüğü, sağlık çalışanı, yaklaşım
Abstract
Aim. The purpose of this study was to investigate awareness of medical staffs on ticks and tick-borne diseases in Izmir region. Due to the fact that ticks and tick-borne diseases have been increased in Turkey, awareness of medical staffs on this issue gained importance in terms of both their and their patient’s health. Method. In this study, a total of 104 health care providers (the 40 physicians and 64 other medical staffs) working in different departments in Dr. Behçet Uz Children’s Disease and Surgery Education and Research Hospital and Dokuz Eylul University Hospital, have participated in the survey. Results. Of all, 11 physicians (28.2%), 7 other medical staffs (11.3%) had previously removed tick, and 27 physicians (67.7%) and 30 other medical staffs (46.7%) indicated that the equipment in where the ticks have been removed was sufficient. Among the participants, only 13 physicians (32%) and 14 other medical staffs (21.9%) reported that they have been trained on the subject. Of the respondents, 30 physicians (76.3%) and 53 other medical staffs (82.8%) stated that they wanted to be trained on this important health problem. Conclusion. According to the results of our survey, it has been appeared that the health care providers in Turkey are needed to be trained on ticks and tick-borne diseases.
Keywords: Tick, ticks as vectors, medical staff, approach
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Szabó Mp, Labruna Mb, Castagnolli Kc, Garcia Mv, Pinter A, Veronez Va, Magalhães Gm, Castro Mb, Vogliotti A. Ticks (Acari: Ixodidae) parasitizing humans in an Atlantic rainforest reserve of southeastern Brazil with notes on host suitability. Exp Appl Acarol 2006; 39: 339-46.
- Stjernberg L, Berglund J. Tick prevention in a population living in a highly endemic area. Scand J Public Health 2005; 33: 432-8.
- Bursali A, Tekin S, Orhan M, Keskin A, Ozkan M. Ixodid ticks (Acari:Ixodidae) infesting humans in Tokat Province of Turkey: species diversity and seasonal activity. J Vector Ecol 2010; 35: 180-6.
- Gargılı A. Kenelerin vektörlüğü ve Türkiye’de durum. Ankem Derg 2009: 23: 249-52.
- Parola P and Raoult D. Ticks and tickborne bacterial diseases in humans: An Emerging Infectious Threat. Clin Infect Dis 2001; 32: 897-928.
- Piesman J, Eisen L. Prevention of tick-borne diseases. Annu Rev Entomol 2008; 53: 323-43.
- Gordon Bm, Giza Cc. Tick paralysis presenting in an urban environment. Pediatr Neurol 2004; 30: 122-4.
- Şen, E. Küresel ısınmanın kenelerle taşınan infeksiyonlara etkileri. Türk Mikrobiyol Cem Derg 2007: 37: 189-91.
- Altay K, Aktaş M, Dumanlı N. Erzincan yöresinde sığırlarda Theileria annulata ve Theileria buffeli/orientalis’in reverse line blotting yöntemi ile araştırılması. Türkiye Parazitol Derg 2007; 31: 94-7.
- Aysul N, Karagenç T, Eren H, Aypak S, Bakırcı S. Aydın ili sığırlarında tropikal Theileriosisin yaygınlığı ve Theileria annulata şizont aşısının sahada etkinliğinin değerlendirilmesi. Türkiye Parazitol Derg 2008; 32: 322-7.
- Kandiş H, Katırcı Y, Uzun H, Güneş H, Kara İH, Geyik MF. Endemik bir bölgede kene ısırığı nedeniyle acil servise başvuran olguların demografik ve epidemiyolojik özellikleri. Düzce Tıp Dergisi 2010; 12: 18-23.
- Över L, Kene Tez 2009 “Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi’ne kene ısırması ile başvuran http://www.mitosweb.com/browse/49531/ (Erişim Tarihi 12.08.2011) ve pilot bölgelerdeki kenelerin araştırılması”
- Akduman E, Ayaydın A, Korukluoğlu G. Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi: Olgu Sunumu. İnfeks Derg (Turkish J Infect) 2009; 23: 193-5.
- Öktem MA. Hantavirus ve kene ile bulaşan ensefalit virusu infeksiyonları. Ankem Derg 2009; 23: 245-8.
- Yapıcı K, Demir C, Karahocagil MK, Uluç HH, Ceylan A, Akdeniz H. Kırım Kongo Kanamalı Ateşi: 12 Olgunun değerlendirilmesi. Van Tıp Derg 2010; 17: 46-9.
- Uyar Y, Çarhan A. Kırım Kongo Kanamalı ateşinin ülkemizdeki epidemiyolojisi. Türk Hij Den Biyol Derg 2009; 66: 13-6.
- Karaer Z, Yukarı BA, Aydın L. Türkiye Keneleri ve Vektörlükleri. Eds: Özcel A., Daldal N., Parazitoloji'de Artropod Hastalıkları ve Vektörler. Türkiye Parazitoloji Derneği Yayını, İzmir, No:13. 1997: s; 363-434.
- http://www.ato.org.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=506:goe rev-bainda-kkka-hastaliina-yakalanan-kekm-lehne-tazmnat-karari-cikti&catid= 46:ato-2010-basn-acklamalar&itemid=91 (Erişim Tarihi 20.07.2010)
- Kalkan K, Özçelik S, Malatyalı E. Sivas’ta insanlarda babesiozis seroprevalansının araştırılması. Cumhuriyet Med J 2010; 32: 276-80.
- Elaldı N, Gözel MG, Engin A, Doğan E, Esendik B, Şencan M. Kırım-Kongo kanamalı ateşi’nin kan merkezi iş yüküne etkisi. Cumhuriyet Med J 2010; 32: 292-7.
- http://www.saglik.gov.tr/kkka (Erişim Tarihi 21.07.2010)
- Topçu WA, Söyletir G, Doğanay M. Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyolojisi. Sistemlere göre enfeksiyonlar. Nobel tıp Kitabevleri, 3. baskı, 2008: 978‐8.
- Gürbüz MK, Erdoğan M, Doğan N, Birdane L, Cingi C, Cingi E. Olgu Sunumu: Kene Isırması ile Oluşan İzole Fasiyal Paralizi. Türkiye Parazitol Derg 2010; 34: 61-4.
Öz
Amaç: Bu çalışmanın amacı; sağlık hizmeti veren hekim ve diğer sağlık personelinin, kene ve kene ile bulaşan hastalıklar konusunda yaklaşımları hakkında bilgi edinmektir. Türkiye’de kene ve keneler ile bulaşan hastalıkların artması nedeniyle, sağlık çalışanlarının bu konu hakkında bilinç düzeyleri, konuya yaklaşımları, hem hasta sağlığı, hem de kendi sağlıkları açısından önem kazanmıştır. Yöntem. Tanımlayıcı tipteki bu çalışmada; İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi ve Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi’ndeki farklı bölümlerde çalışan 40 hekim ve 64 diğer sağlık çalışanları olmak üzere toplam 104 kişiye ulaşılmıştır. Bulgular. Hekimlerin %28.2’si, diğer sağlık çalışanlarının %11.3’ü daha önce kene çıkarmış, hekimlerin %67.7’si, hekim dışı çalışanların %46.7’si kene çıkarılan ortamda donanımın yeterli olduğunu belirtmiştir. Çalışmaya katılan hekimlerin %32’si, diğer sağlık çalışanlarının %21.9’u, daha önceden keneler ve vektörlükleri ile ilgili eğitim aldıklarını bildirmişlerdir. Hekimlerin %76.3’ü, hekim dışı sağlık çalışanlarının %82.8’i bu önemli sağlık problemi konusunda eğitim almak istediklerini bildirmiştir. Sonuç. Türkiye’de kene ve kene vektörlüğü konusunda yapılan anket araştırmasında; sağlık hizmeti verenlerin, kene ve kene ile bulaşan hastalıklar konusunda eğitim almaları gerektiği anlaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Szabó Mp, Labruna Mb, Castagnolli Kc, Garcia Mv, Pinter A, Veronez Va, Magalhães Gm, Castro Mb, Vogliotti A. Ticks (Acari: Ixodidae) parasitizing humans in an Atlantic rainforest reserve of southeastern Brazil with notes on host suitability. Exp Appl Acarol 2006; 39: 339-46.
- Stjernberg L, Berglund J. Tick prevention in a population living in a highly endemic area. Scand J Public Health 2005; 33: 432-8.
- Bursali A, Tekin S, Orhan M, Keskin A, Ozkan M. Ixodid ticks (Acari:Ixodidae) infesting humans in Tokat Province of Turkey: species diversity and seasonal activity. J Vector Ecol 2010; 35: 180-6.
- Gargılı A. Kenelerin vektörlüğü ve Türkiye’de durum. Ankem Derg 2009: 23: 249-52.
- Parola P and Raoult D. Ticks and tickborne bacterial diseases in humans: An Emerging Infectious Threat. Clin Infect Dis 2001; 32: 897-928.
- Piesman J, Eisen L. Prevention of tick-borne diseases. Annu Rev Entomol 2008; 53: 323-43.
- Gordon Bm, Giza Cc. Tick paralysis presenting in an urban environment. Pediatr Neurol 2004; 30: 122-4.
- Şen, E. Küresel ısınmanın kenelerle taşınan infeksiyonlara etkileri. Türk Mikrobiyol Cem Derg 2007: 37: 189-91.
- Altay K, Aktaş M, Dumanlı N. Erzincan yöresinde sığırlarda Theileria annulata ve Theileria buffeli/orientalis’in reverse line blotting yöntemi ile araştırılması. Türkiye Parazitol Derg 2007; 31: 94-7.
- Aysul N, Karagenç T, Eren H, Aypak S, Bakırcı S. Aydın ili sığırlarında tropikal Theileriosisin yaygınlığı ve Theileria annulata şizont aşısının sahada etkinliğinin değerlendirilmesi. Türkiye Parazitol Derg 2008; 32: 322-7.
- Kandiş H, Katırcı Y, Uzun H, Güneş H, Kara İH, Geyik MF. Endemik bir bölgede kene ısırığı nedeniyle acil servise başvuran olguların demografik ve epidemiyolojik özellikleri. Düzce Tıp Dergisi 2010; 12: 18-23.
- Över L, Kene Tez 2009 “Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi’ne kene ısırması ile başvuran http://www.mitosweb.com/browse/49531/ (Erişim Tarihi 12.08.2011) ve pilot bölgelerdeki kenelerin araştırılması”
- Akduman E, Ayaydın A, Korukluoğlu G. Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi: Olgu Sunumu. İnfeks Derg (Turkish J Infect) 2009; 23: 193-5.
- Öktem MA. Hantavirus ve kene ile bulaşan ensefalit virusu infeksiyonları. Ankem Derg 2009; 23: 245-8.
- Yapıcı K, Demir C, Karahocagil MK, Uluç HH, Ceylan A, Akdeniz H. Kırım Kongo Kanamalı Ateşi: 12 Olgunun değerlendirilmesi. Van Tıp Derg 2010; 17: 46-9.
- Uyar Y, Çarhan A. Kırım Kongo Kanamalı ateşinin ülkemizdeki epidemiyolojisi. Türk Hij Den Biyol Derg 2009; 66: 13-6.
- Karaer Z, Yukarı BA, Aydın L. Türkiye Keneleri ve Vektörlükleri. Eds: Özcel A., Daldal N., Parazitoloji'de Artropod Hastalıkları ve Vektörler. Türkiye Parazitoloji Derneği Yayını, İzmir, No:13. 1997: s; 363-434.
- http://www.ato.org.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=506:goe rev-bainda-kkka-hastaliina-yakalanan-kekm-lehne-tazmnat-karari-cikti&catid= 46:ato-2010-basn-acklamalar&itemid=91 (Erişim Tarihi 20.07.2010)
- Kalkan K, Özçelik S, Malatyalı E. Sivas’ta insanlarda babesiozis seroprevalansının araştırılması. Cumhuriyet Med J 2010; 32: 276-80.
- Elaldı N, Gözel MG, Engin A, Doğan E, Esendik B, Şencan M. Kırım-Kongo kanamalı ateşi’nin kan merkezi iş yüküne etkisi. Cumhuriyet Med J 2010; 32: 292-7.
- http://www.saglik.gov.tr/kkka (Erişim Tarihi 21.07.2010)
- Topçu WA, Söyletir G, Doğanay M. Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyolojisi. Sistemlere göre enfeksiyonlar. Nobel tıp Kitabevleri, 3. baskı, 2008: 978‐8.
- Gürbüz MK, Erdoğan M, Doğan N, Birdane L, Cingi C, Cingi E. Olgu Sunumu: Kene Isırması ile Oluşan İzole Fasiyal Paralizi. Türkiye Parazitol Derg 2010; 34: 61-4.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Bölüm | Temel Tıp Bilimleri Araştırma Yazıları |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 3 Şubat 2011 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2011Cilt: 33 Sayı: 3 |