Öz
Özet
Amaç. Araştırmada Edirne’de erişkin kadınlarda eş şiddeti yaygınlığı, çeşitli sosyal faktörlerin buna etkileri, kadınların eş şiddetine ve bunun çeşitli tiplerine karşı tutumlarının saptanması amaçlanmıştır. Yöntem. Kesitsel tanımlayıcı desendeki araştırmada tabakalı örneklem ile belirlenen 306 kadına; araştırmacılar tarafından hazırlanan sosyodemografik form ve şiddeti algılama durumları, eş şiddetine maruziyetleri ve eş şiddeti görenlerin şiddet sonrası tutum ve davranışlarını araştırmak için oluşturulan 38 maddelik soru formu uygulandı. Bulgular. Eş şiddetine maruz kalan kadınların oranı %61,4 idi. Maruz kalınan şiddet türü; %30,4’ünde fiziksel, %54,6’sında psikolojik, %19,3’ünde ekonomik, %9,8’inde duygusal ve %6,3’ünde cinsel şiddetti. Eş şiddetine maruz kalan kadınların kalmayanlara oranla; kendilerinin ve eşlerinin eğitim düzeylerinin daha düşük, eşlerinin alkol ve sigara kullanım oranının daha fazla, ilk evlilik yaşlarının daha düşük olduğu, daha çok kaçarak ya da kaçırılarak evlenmiş oldukları ve eşlerinin ailesinde daha fazla kadına yönelik şiddet öyküsüne rastlandığı saptandı. Sonuç. Edirne şehir merkezinde yaşayan evli kadınlarda yoğun olarak eş şiddeti maruziyeti bulunmaktadır. Kadınların eş şiddeti konusundaki farkındalıkları ülke ortalamalarına göre daha yüksek oranlardadır.
Anahtar sözcükler: Kadın, şiddet, eş, sosyal destek, evlilik ilişkisi
Abstract
Aim. The aim of this is to determine rate of husband violence against adult women, effects of various social factors and attitudes of women towards violence in Edirne, Turkey. Method. In this descriptive cross-sectional study, 306 women determined with stratified sampling were applied a questionnaire consisting of items about sociodemographic features and 38 itemed questionnaire including definition of violence, exposure to husband violence, attitudes and behaviors after violence. Results. Husband violence rate was 61.4%. Types of violence were physical in 30.4%, psychological in 54.6%, economical in 19.3%, emotional in 9.8% and sexual in 6.3%. Husband violence rate is higher in women who have low educational state, low age of marriage, married involuntarily, and whose husbands have low educational status, high usage of alcohol and cigarettes, family history of violence against women. Conclusion. Husband violence against women living in Edirne was intense. Awareness of violence types is higher than national averages.
Keywords: Women, partner, violence, social support, marital status
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Subaşı N, Akın A. Kadına Yönelik Şiddet; Nedenleri ve Sonuçları. Akın A (Ed). Toplumsal cinsiyet, sağlık ve kadın. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları 2003; s: 231-47.
- Krug EG, Dahlberg LL, Mercy JA. World report on violence and health. Geneva: World Health Organization, 2002 http://whqlibdoc.who.int/hq/2002/9241545615.pdf (Erişim tarihi 13 Mart 2012).
- T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı. Aile içi şiddetin sebep ve sonuçları. Ankara: Aile Araştırma Kurumu Yayınları 1995.
- Altınay A, Arat Y. Kadına Yönelik Şiddet. 2007 Available at: http://research.sabanciuniv.edu/7029/1/TurkiyedeKadinaYonelikSiddet.pdf (Erişim tarihi 13 Mart 2012).
- Meit SS, Fitzpatrick KM, Selby JB. Domestic Violence: Intimate Partner Violence. Rakel RE (Ed). Textbook of family medicine 7 th ed. Philadelphia: Saunders, Elsevier, 2007; pp: 47-67.
- T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı. Aile içinde ve toplumsal alanda şiddet. Ankara: Aile Araştırma Kurumu Yayınları, 1997.
- WHO Department of gender, women and health, family and community health. Adressing violence against women and achieving the milennium goals. Geneva: World Health Organization, 2005.
- Çetiner G. Aile içi şiddet yaşayan kadınlarda cinsel sorunlar ve intihar olasılığı (tez). Ankara: Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2006.
- Watts C, Zimmerman C. Violence against women: global scope and magnitude. Lancet 2002; 359: 1232-7.
- Coker AL, Smith PH, McKeown RE, King MJ. Frequency and correlates of intimate partner violence by type: physical, sexual, and psychological battering. Am J Public Health 2000; 90: 553-9.
- Rabin RF, Jennings JM, Campbell JC, Bair-Merritt MH. Intimate partner violence screening tools: a systematic review. Am J Prev Med 2009; 36: 439- 445.e4.
- Ergin N, Bayram N, Alper Z, Selimoglu K, Bilgel N. Domestic violence: A tragedy behind the doors. Women Health 2005; 42: 35-51.
- Dişçigil AG. Aile içi şiddet gören kadınlarda psikiyatrik bozukluklar (tez). İstanbul:İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi, 2003.
- Ergin N, Bilgel N. Bursa İl Merkezinde Kadınlara Yönelik Şiddetle İlgili Durum Saptaması Araştırması. Hemşire ve Ebeler İçin Hemşire Dergisi 2001; 51: 12-6.
- Bradley F, Smith M, Long J, O’Dowd T. Reported frequency of domestic violence: cross sectional survey of women attending general practice. BMJ 2002; 324(7332): 271.
- Bonomi AE, Thompson RS, Anderson M, Reid RJ, Carrell D, Dimer JA, Rivara FP. Intimate partner violence and women’s physical, mental, and social functioning. Am J Prev Med 2006; 30: 458-66.
- Efe ŞY, Ayaz S. Kadına yönelik aile içi şiddet ve kadınların aile içi şiddete bakışı. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2010; 11: 23-9.
- Ağrıdağ G. Doğankent sağlık eğitim araştırma bölgesindeki 15-49 yaş kadınların ruh sağlığı ve aile içi şiddete maruz kalma açısından değerlendirilmesi üzerine bir çalışma (tez). Adana: Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi, 2003.
- Wang S, An L, Cochran SD. Women’s Health. Detels R, McEven J, Beaglehole R, Taraka H (Eds). Oxford textbook of public health. London: Oxford University Pres, 2002; pp: 90-2.
- Vahip I, Doğanavşargil Ö. Aile İçi Fiziksel Şiddet ve Kadın Hastalarımız. Türk Psikiyatri Dergisi 2006; 17: 107-14.
- Ellsberg MC, Peña R, Herrera A, Liljestrand J, Winkvist A.Wife abuse among women of childbearing age in Nicaragua. Am J Public Health 1999; 89: 241-4.
- Richardson J, Coid J, Petruckevitch A, Chung WS, Moorey S, Feder G. Identifying domestic violence: cross sectional study in primary care. BMJ 2002; 324(7332): 274.
- Gökalp PG, Saner S, Yılmaz M. Kadınlarda depresyon ve anksiyete bozuklukları. 3P Dergisi 2001; 9: 611-8.
- Ayrancı Ü, Günay Y, Ünlüoğlu İ. Hamilelikte aile içi şiddet. Birinci basamak sağlık kurumuna başvuran kadınlar arasında bir araştırma. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2002; 3: 75-87.
- T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü. Ailesel sorunlara bölgesel düzeyde bakış. Ankara: T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, 2010; s: 40.
- Foa EB, Cascardi M, Zoellner LA, Feeny NC. Psychological and environmental factors associated with partner violence. Trauma, Violence and Abuse 2000; 1: 67-91.
- Yanıkkerem E, Saruhan A. 15-49 yas evli kadınların aile içi şiddet konusunda görüşlerinin ve aile içi şiddete maruz kalma durumlarının incelenmesi. Medical Network Klinik Bilimler ve Doktor 2005; 11: 198-204.
- Campbell JC, Soeken K. Forced sex and intimate partner violence: effects on women’s health. Violence Against Women 1999; 5: 1017-35.
- Sucaklı M. Van yöresinde kadın ve çocuğa yönelik aile içi şiddet (tez). Van:Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi 2003.
- Özdamar D. Türk hukukunda özellikle Türk medeni kanunu hükümleri karşısında kadının hukuki durumu. Ankara: Seçkin Yayıncılık 2002.
- İlkkaracan P, Gülçür L. Aile İçi Şiddet ve Cinsel Taciz. İlkkaracan P, Gülçür L (Eds). Sıcak yuva masalı. İstanbul: Metis Yayınları 1996; s: 25-35.
- Stark E, Flitcraft A. Women at risk. London: Sage Publications 1996; 80-96.
- Sorenson SB, Upchurch DM, Shen H. Violence and injury in marital arguments: risk patterns and gender differences. Am J Public Health 1996; 86: 35-40.
- Golding JM. Intimate partner violence as a risk factor for mental disorders: a metaanalysis. J Fam Violence 1999; 14: 99-132.
Orijinal araştırma-Original research Edirne’de kadına yönelik eş şiddeti yaygınlığı ve kadınların şiddete karşı tutumları
Öz
Amaç. Araştırmada Edirne’de erişkin kadınlarda eş şiddeti yaygınlığı, çeşitli sosyal faktörlerin buna etkileri, kadınların eş şiddetine ve bunun çeşitli tiplerine karşı tutumlarının saptanması amaçlanmıştır. Yöntem. Kesitsel tanımlayıcı desendeki araştırmada tabakalı örneklem ile belirlenen 306 kadına; araştırmacılar tarafından hazırlanan sosyodemografik form ve şiddeti algılama durumları, eş şiddetine maruziyetleri ve eş şiddeti görenlerin şiddet sonrası tutum ve davranışlarını araştırmak için oluşturulan 38 maddelik soru formu uygulandı. Bulgular. Eş şiddetine maruz kalan kadınların oranı %61,4 idi. Maruz kalınan şiddet türü; %30,4’ünde fiziksel, %54,6’sında psikolojik, %19,3’ünde ekonomik, %9,8’inde duygusal ve %6,3’ünde cinsel şiddetti. Eş şiddetine maruz kalan kadınların kalmayanlara oranla; kendilerinin ve eşlerinin eğitim düzeylerinin daha düşük, eşlerinin alkol ve sigara kullanım oranının daha fazla, ilk evlilik yaşlarının daha düşük olduğu, daha çok kaçarak ya da kaçırılarak evlenmiş oldukları ve eşlerinin ailesinde daha fazla kadına yönelik şiddet öyküsüne rastlandığı saptandı. Sonuç. Edirne şehir merkezinde yaşayan evli kadınlarda yoğun olarak eş şiddeti maruziyeti bulunmaktadır. Kadınların eş şiddeti konusundaki farkındalıkları ülke ortalamalarına göre daha yüksek oranlardadır
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Subaşı N, Akın A. Kadına Yönelik Şiddet; Nedenleri ve Sonuçları. Akın A (Ed). Toplumsal cinsiyet, sağlık ve kadın. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları 2003; s: 231-47.
- Krug EG, Dahlberg LL, Mercy JA. World report on violence and health. Geneva: World Health Organization, 2002 http://whqlibdoc.who.int/hq/2002/9241545615.pdf (Erişim tarihi 13 Mart 2012).
- T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı. Aile içi şiddetin sebep ve sonuçları. Ankara: Aile Araştırma Kurumu Yayınları 1995.
- Altınay A, Arat Y. Kadına Yönelik Şiddet. 2007 Available at: http://research.sabanciuniv.edu/7029/1/TurkiyedeKadinaYonelikSiddet.pdf (Erişim tarihi 13 Mart 2012).
- Meit SS, Fitzpatrick KM, Selby JB. Domestic Violence: Intimate Partner Violence. Rakel RE (Ed). Textbook of family medicine 7 th ed. Philadelphia: Saunders, Elsevier, 2007; pp: 47-67.
- T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı. Aile içinde ve toplumsal alanda şiddet. Ankara: Aile Araştırma Kurumu Yayınları, 1997.
- WHO Department of gender, women and health, family and community health. Adressing violence against women and achieving the milennium goals. Geneva: World Health Organization, 2005.
- Çetiner G. Aile içi şiddet yaşayan kadınlarda cinsel sorunlar ve intihar olasılığı (tez). Ankara: Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2006.
- Watts C, Zimmerman C. Violence against women: global scope and magnitude. Lancet 2002; 359: 1232-7.
- Coker AL, Smith PH, McKeown RE, King MJ. Frequency and correlates of intimate partner violence by type: physical, sexual, and psychological battering. Am J Public Health 2000; 90: 553-9.
- Rabin RF, Jennings JM, Campbell JC, Bair-Merritt MH. Intimate partner violence screening tools: a systematic review. Am J Prev Med 2009; 36: 439- 445.e4.
- Ergin N, Bayram N, Alper Z, Selimoglu K, Bilgel N. Domestic violence: A tragedy behind the doors. Women Health 2005; 42: 35-51.
- Dişçigil AG. Aile içi şiddet gören kadınlarda psikiyatrik bozukluklar (tez). İstanbul:İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi, 2003.
- Ergin N, Bilgel N. Bursa İl Merkezinde Kadınlara Yönelik Şiddetle İlgili Durum Saptaması Araştırması. Hemşire ve Ebeler İçin Hemşire Dergisi 2001; 51: 12-6.
- Bradley F, Smith M, Long J, O’Dowd T. Reported frequency of domestic violence: cross sectional survey of women attending general practice. BMJ 2002; 324(7332): 271.
- Bonomi AE, Thompson RS, Anderson M, Reid RJ, Carrell D, Dimer JA, Rivara FP. Intimate partner violence and women’s physical, mental, and social functioning. Am J Prev Med 2006; 30: 458-66.
- Efe ŞY, Ayaz S. Kadına yönelik aile içi şiddet ve kadınların aile içi şiddete bakışı. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2010; 11: 23-9.
- Ağrıdağ G. Doğankent sağlık eğitim araştırma bölgesindeki 15-49 yaş kadınların ruh sağlığı ve aile içi şiddete maruz kalma açısından değerlendirilmesi üzerine bir çalışma (tez). Adana: Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi, 2003.
- Wang S, An L, Cochran SD. Women’s Health. Detels R, McEven J, Beaglehole R, Taraka H (Eds). Oxford textbook of public health. London: Oxford University Pres, 2002; pp: 90-2.
- Vahip I, Doğanavşargil Ö. Aile İçi Fiziksel Şiddet ve Kadın Hastalarımız. Türk Psikiyatri Dergisi 2006; 17: 107-14.
- Ellsberg MC, Peña R, Herrera A, Liljestrand J, Winkvist A.Wife abuse among women of childbearing age in Nicaragua. Am J Public Health 1999; 89: 241-4.
- Richardson J, Coid J, Petruckevitch A, Chung WS, Moorey S, Feder G. Identifying domestic violence: cross sectional study in primary care. BMJ 2002; 324(7332): 274.
- Gökalp PG, Saner S, Yılmaz M. Kadınlarda depresyon ve anksiyete bozuklukları. 3P Dergisi 2001; 9: 611-8.
- Ayrancı Ü, Günay Y, Ünlüoğlu İ. Hamilelikte aile içi şiddet. Birinci basamak sağlık kurumuna başvuran kadınlar arasında bir araştırma. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2002; 3: 75-87.
- T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü. Ailesel sorunlara bölgesel düzeyde bakış. Ankara: T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, 2010; s: 40.
- Foa EB, Cascardi M, Zoellner LA, Feeny NC. Psychological and environmental factors associated with partner violence. Trauma, Violence and Abuse 2000; 1: 67-91.
- Yanıkkerem E, Saruhan A. 15-49 yas evli kadınların aile içi şiddet konusunda görüşlerinin ve aile içi şiddete maruz kalma durumlarının incelenmesi. Medical Network Klinik Bilimler ve Doktor 2005; 11: 198-204.
- Campbell JC, Soeken K. Forced sex and intimate partner violence: effects on women’s health. Violence Against Women 1999; 5: 1017-35.
- Sucaklı M. Van yöresinde kadın ve çocuğa yönelik aile içi şiddet (tez). Van:Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi 2003.
- Özdamar D. Türk hukukunda özellikle Türk medeni kanunu hükümleri karşısında kadının hukuki durumu. Ankara: Seçkin Yayıncılık 2002.
- İlkkaracan P, Gülçür L. Aile İçi Şiddet ve Cinsel Taciz. İlkkaracan P, Gülçür L (Eds). Sıcak yuva masalı. İstanbul: Metis Yayınları 1996; s: 25-35.
- Stark E, Flitcraft A. Women at risk. London: Sage Publications 1996; 80-96.
- Sorenson SB, Upchurch DM, Shen H. Violence and injury in marital arguments: risk patterns and gender differences. Am J Public Health 1996; 86: 35-40.
- Golding JM. Intimate partner violence as a risk factor for mental disorders: a metaanalysis. J Fam Violence 1999; 14: 99-132.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Dahili Tıp Bilimleri Araştırma Yazıları |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 27 Mart 2012 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2012Cilt: 34 Sayı: 1 |