Cumhuriyet Tıp Dergisi

Öz

Özet

Amaç. Bu çalışmada Sivas il merkezinde görev yapan hemşirelerin, organ bağışı konusuna genel yaklaşımları, bilgi, tutum ve davranışlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem. Çalışmaya 750 hemşirenin katılması planlanmış ancak 641 hemşirenin katılımı ile tamamlanmıştır (Ulaşma oranı %85,5). Tanımlayıcı ve kesitsel bir araştırmadır. Çalışmada, veriler bir anket formu ile toplanmış, yüzdelikler belirtilmiş ve analizlerde ki-kare testi kullanılmıştır. Bulgular. Araştırmaya katılan 641 hemşirenin yaş ortalaması 29,2 ± 4,9 yıl idi. Hemşirelerin 95,3’ü kadın, %40,2’si 26-30 yaşları arasında olup %68,2’si lisans mezunuydu. Hemşirelerin %98,1’i organ bağışında bulunmadığını ve %53,5’i de konu hakkında yeterli bilgisi olmadığını ifade etti. Hemşirelerin %88,8’i aileden birine organ gerekirse, %18,4’i de hasta olan bir yabancıya organ gerekirse organlarını verebileceğini belirtti. Hemşirelerin %31,0’i kişi organ bağışı yaptığı halde ölümünden sonra ailesinin itiraz etmeye hakkı olmadığını, %2,3’ü ise organ bağışının ücretli bir işlem olduğunu düşünmekteydi. Hemşirelere organ bağışının nerelere yapılabileceği sorulduğunda %87,4’ü organ bağış merkezleri yanıtını verdi. Bağışı mümkün olan organlar sorulduğunda hemşirelerin %98,1’i böbrek yanıtını verdi. Ölmüş kimseler adına organ bağışı kararını birinci derece yakınlarının vereceğini düşünen hemşireler %88,0’lik bir grubu oluşturdu. Organ bağışının artırılması için din görevlilerinden yardım alınması gerektiğini ifade edenlerin oranı %75,2 idi. Hemşirelerin %1,9’u organ bağışı yaptığını ifade etti. Cinsiyete göre organ bağışı yapma durumu değerlendirildiğinde; kadınların %1,6’sı, erkeklerin %6,7’si organ bağışı yapmıştı ve gruplar arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlıydı (p<0,05). Dini açıdan organ bağışının uygun olduğunu düşünenlerde organ bağışlama oranı daha yüksekti (p<0,05). Sonuç. Sağlık profesyoneli olmaları nedeniyle daha bilgili ve hassas olmaları beklenen hemşirelerde organ bağışı konusunda bilgi eksiklikleri mevcuttur.

Anahtar sözcükler: Hemşire, organ, organ bağışı

Abstract

Aim. In this study it was aimed to determine the general approach,attitude,behaviour and knowledge of the nurses working in Sivas city center on donating organs. Methods. 750 nurses were planned to take part in this study; however, it was completed with the participating of 641 nurses (Access ratio:85%). It is descriptive and cross-sectional study. The data were collected by a questionnaire and the percentages were specified and analyzed by chi-square test. Results. The mean age of the 641 nurses participated in the study was 29.2 ± 4.9 years. 95.3 percent of the nurses were female, 40.2% were between 26-30 years old and 68.2% had a bachelor's degree. 98.1% of the nurses stated that they had never donated any organs and 53.5% also stated that they hadn’t had sufficient information on the subject. 88.8% of the nurses stated that they could give necessary organs to one family member, and 18.4% point out that they could donate necessary organs to a stranger patient if needed. 31.0% of the nurses thought that their families didn’t have a right to appeal after their death when they had donated their organs and 2.3% thought that the process of organ donation was paid. When asked where organ donation may be made, 87.4% of the nurses responded organ donation centers. When asked about the organs which were possible to donate and 98.1% of nurses replied that it was kidney The nurses who thought that the first-degree relatives should give the decision of organ donation on the behalf of deceased person were 88.0%. The rate of the nurses who stated that help should be recieved from the religious officials to increase organ donation was 75.2%, 1.9% of the nurses stated that they had donated organs. When the organ donation status were evaluated by sex; 1.6% of female and 6.7% of male had made organ donation and the difference between the goups was significant. The organ donation rate was much higher among those who considered organ donation was suitable in religious aspects (p<0.05). Conclusion. Nurses who are expected to be accurate and more knowledgeable as they are health professionals lack of knowledge about organ donation.

Keywords: Nurse, organ, organ donation