Öz
Özet
Amaç. Bu araştırma Sivas ili dört sağlık ocağı bölgesindeki yaşlıların sağlık bakım gereksinimlerinin belirlenmesi amacı ile yapılmıştır. Yöntem. Araştırma tanımlayıcı tiptedir. Araştırmaya Sivas il merkezindeki dört sağlık ocağı bölgesinde yaşayan 65 yaş ve üzeri 46 yaşlı alınmıştır. Veri toplama aracı olarak Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntülerine göre oluşturulan değerlendirme formu kullanılmıştır. Bulgular. Yaşlıların %54,3’ü okur yazar değil, %56,5’i çalışmamakta, %39,2’si emekli, %15,2’si yalnız yaşamaktadır. Kadınlarla erkeklerin oranı eşittir ve %93,5’inin sağlık güvencesi vardır. Yaşlıların beslenme, boşaltım, banyo yapma ve merdiven çıkma gibi aktiviteler sırasında güçlük yaşadığı, %82,5’inin dolaşım sistemi hastalığı olduğu belirlenmiştir. Yüzde 41,3’ünün görme, %58,7’sinin işitme sorunu, %67,4’ünün ağrı, %43,5’inin uyku sorunu olduğu saptanmıştır. Yaşlıların %39,1’inin çiğneme, %26,1’inin hazımsızlık sorunu yaşadığı belirlenmiştir. Yüzde 39,1’inde konstipasyon, %32,6’sında da idrar boşaltımı ile ilgili sorunların olduğu ortaya çıkmıştır. Sonuç. Yaşlıların günlük yaşam aktivitelerini yerine getirmede güçlük yaşadıkları, en fazla beslenme, boşaltım ve uyku alanlarında bakıma gereksinimlerinin olduğu belirlenmiştir.
Anahtar sözcükler: Yaşlılık, yaşlı sorunları, hemşirelik bakımı
Abstract
Aim. This research was performed to determine the health care needs of elderly in the four health care center regions in Sivas. Method. The research was descriptive. The population of the research included elderly above 65 age living in the four health care center boundaries in the city center of Sivas. Date was collectted using evaluation form which is designed according to Gordon Functional Health Pattern. Results. 54,3% of elderly could not read and write, 56,5% was unemployed, 39,1% was retired and 15,2% was living alone. Percentages of men and women were equal each other. 93,5% of elderly had insurance. It was determined that they had difficulties during various activities such as nutrition, elimination, bathing, climbing stairs, 82,5% had circulation disease. It was observed that 41,3% had sight problems, 58,7% could not hear well, 67,4% had pain and 43,5% had sleeping problem. 39,1% of elderly could not chew, 26,1% had digestion problem. 39,1 % had constipation while 32,6% of them suffered from urine elimination. Conclusions. Elderly had difficulties in performing the daily living activities. It was observed that elderly needs care mainly in nutrition, elimination and sleeping.
Keywords: Elderly, elderly problems, nursing care
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Bilir N. Gelecek yılların önemli sağlık sorunu: kronik hastalıklar. Yeni Türkiye 2001; 39: 953-61.
- Özer S. İleri Geriatri Hemşireliği. İçinde: Fadıllıoğlu Ç (Editör): Yaşlı sağlığının korunması ve geliştirilmesi. İzmir: Meta Basım, 2006. s:35-48.
- Arslantaş D, Metintaş S, Ünsal A, Kalyoncu C. Eskişehir’ de yaşlıların sosyoekonomik özellikleri ve sağlık durumları. STED 2005; 14:113-9.
- Bilir N. Halk Sağlığı Temel Bilgiler. İçinde: Bertan M, Güler Ç (Editörler): Bulaşıcı olmayan hastalıkların kontrolü ve yaşlılık sorunları. Ankara: Güneş Kitabevi, 1995. s:359-68.
- Esen A. İleri Geriatri Hemşireliği. İçinde: Fadıllıoğlu Ç (Editör): Yaşlılık ve beslenme. İzmir: Meta Basım, 2006. s: 63-76.
- Parlar S. İleri Geriatri Hemşireliği. İçinde: Fadıllıoğlu Ç (Editör): Yaşlılarda görülen inkontinans. İzmir: Meta Basım, 2006. s: 117–28.
- Yeşilbalkan ÖÜ. İleri Geriatri Hemşireliği. İçinde: Fadıllıoğlu Ç (Editör): Yaşlı bireylerde ağrı. İzmir: Meta Basım, 2006. s: 91-102.
- Telatar TG, Özcebe H. Yaşlı nüfus ve yaşam kalitelerinin yükseltilmesi. Türk Geriatri Dergisi 2004; 7: 162-5.
- Fulmer T, Wallace M, Edelman CL. Older adult, In: Edelman CL, Mandle CL, (Eds). Health Promotion. Toronto: Mosby, 2002. pp: 709-44.
- Fadıllıoğlu Ç. İleri Geriatri Hemşireliği. İçinde: Fadıllıoğlu Ç (Editör): Yaşlılığın Önemi. İzmir: Meta Basım, 2006. s:1–17.
- Gordon M. Functional health patterns, Nursing Diagnosis rocess and application. New York: Mc. Graw Hill Book Comp, 1982. pp: 685-702.
- Gökdoğan F, Yıldırım Y, Ayhan F, Alpteker H, Ocak Z, Can S. Bir yaşlı merkezine kayıtlı kronik hastalığı olan yaşlıların evde bakım gereksinimleri. 2. Ulusal Evde Bakım Kongresi Kitabı; Harbiye Askeri Müze ve Kültür Sitesi, İstanbul, 2008. s: 147.
- Subaşı F. Evde bakım verecek olan destek personelinin eğitim standartları. 2. Ulusal Evde Bakım Kongresi Kitabı; Harbiye Askeri Müze ve Kültür Sitesi, İstanbul, 2008. s: 99-101.
- Arslan Ş, Gökçe–Kutsal Y. Yaşlılarda özürlülüğün değerlendirilmesine yönelik çok merkezli epidemiyolojik çalışma. Geriatri 1999; 2: 103-14.
- Biçer S, Atalay M. 60+Yaş ve Kronik Hastalığı Olan Bireylerin Günlük yaşam Aktivitelerinin Etkilenme Durumu, Uluslararası Katılımlı VI. Ulusal Hemşirelik Kongresi, Ankara, 1998. s: 346-8.
- Kerem M, Meriç N, Kırdı A, Cavlak U. Ev ortamında ve huzurevinde yaşayan yaşlıların değişik yönlerden değerlendirilmesi. Geriatri 2001; 4: 106-12.
- Şengil AZ, Sabuncu M. Yalova Belediyesi yalnız yaşayan yaşlılara iletişim temelli destek ve bakım programı. 2. Ulusal Evde Bakım Kongresi Kitabı; Harbiye Askeri Müze ve Kültür Sitesi, İstanbul, 2008. s: 142.
- Ayrancı Ü, Köşgeroğlu N, Yenilmez Ç, Aksoy F. Eskişehir’de yaşlıların sosyoekonomik özellikleri ve sağlık durumları. STED 2005; 14: 113-9.
- Tanrıverdi G, Okanlı A, Çetin H, Özyazıcıoğlu N, Bulut N, Avcı P, Sezgin H. Farklı Coğrafik Bölgelerde Yaşayan Yaşlılarda Kronik Ağrı Prevelansı, 4. Uluslar arası 11. Ulusal Hemşirelik Kongresi, 5-8 Eylül, Ankara, 2007. s:108.
- Kocaçal E, Eşer İ, Khorshıd L. Huzurevinde Kalan Yaşlıların Hemşirelik Tanılarının Saptanması, 4. Uluslar arası 11. Ulusal Hemşirelik Kongresi, 5-8 Eylül, Ankara, 2007. s: 196.
Öz
Amaç. Bu araştırma Sivas ili dört sağlık ocağı bölgesindeki yaşlıların sağlık bakım gereksinimlerinin belirlenmesi amacı ile yapılmıştır. Yöntem. Araştırma tanımlayıcı tiptedir. Araştırmaya Sivas il merkezindeki dört sağlık ocağı bölgesinde yaşayan 65 yaş ve üzeri 46 yaşlı alınmıştır. Veri toplama aracı olarak Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntülerine göre oluşturulan değerlendirme formu kullanılmıştır. Bulgular. Yaşlıların %54,3’ü okur yazar değil, %56,5’i çalışmamakta, %39,2’si emekli, %15,2’si yalnız yaşamaktadır. Kadınlarla erkeklerin oranı eşittir ve %93,5’inin sağlık güvencesi vardır. Yaşlıların beslenme, boşaltım, banyo yapma ve merdiven çıkma gibi aktiviteler sırasında güçlük yaşadığı, %82,5’inin dolaşım sistemi hastalığı olduğu belirlenmiştir. Yüzde 41,3’ünün görme, %58,7’sinin işitme sorunu, %67,4’ünün ağrı, %43,5’inin uyku sorunu olduğu saptanmıştır. Yaşlıların %39,1’inin çiğneme, %26,1’inin hazımsızlık sorunu yaşadığı belirlenmiştir. Yüzde 39,1’inde konstipasyon, %32,6’sında da idrar boşaltımı ile ilgili sorunların olduğu ortaya çıkmıştır. Sonuç. Yaşlıların günlük yaşam aktivitelerini yerine getirmede güçlük yaşadıkları, en fazla beslenme, boşaltım ve uyku alanlarında bakıma gereksinimlerinin olduğu belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Bilir N. Gelecek yılların önemli sağlık sorunu: kronik hastalıklar. Yeni Türkiye 2001; 39: 953-61.
- Özer S. İleri Geriatri Hemşireliği. İçinde: Fadıllıoğlu Ç (Editör): Yaşlı sağlığının korunması ve geliştirilmesi. İzmir: Meta Basım, 2006. s:35-48.
- Arslantaş D, Metintaş S, Ünsal A, Kalyoncu C. Eskişehir’ de yaşlıların sosyoekonomik özellikleri ve sağlık durumları. STED 2005; 14:113-9.
- Bilir N. Halk Sağlığı Temel Bilgiler. İçinde: Bertan M, Güler Ç (Editörler): Bulaşıcı olmayan hastalıkların kontrolü ve yaşlılık sorunları. Ankara: Güneş Kitabevi, 1995. s:359-68.
- Esen A. İleri Geriatri Hemşireliği. İçinde: Fadıllıoğlu Ç (Editör): Yaşlılık ve beslenme. İzmir: Meta Basım, 2006. s: 63-76.
- Parlar S. İleri Geriatri Hemşireliği. İçinde: Fadıllıoğlu Ç (Editör): Yaşlılarda görülen inkontinans. İzmir: Meta Basım, 2006. s: 117–28.
- Yeşilbalkan ÖÜ. İleri Geriatri Hemşireliği. İçinde: Fadıllıoğlu Ç (Editör): Yaşlı bireylerde ağrı. İzmir: Meta Basım, 2006. s: 91-102.
- Telatar TG, Özcebe H. Yaşlı nüfus ve yaşam kalitelerinin yükseltilmesi. Türk Geriatri Dergisi 2004; 7: 162-5.
- Fulmer T, Wallace M, Edelman CL. Older adult, In: Edelman CL, Mandle CL, (Eds). Health Promotion. Toronto: Mosby, 2002. pp: 709-44.
- Fadıllıoğlu Ç. İleri Geriatri Hemşireliği. İçinde: Fadıllıoğlu Ç (Editör): Yaşlılığın Önemi. İzmir: Meta Basım, 2006. s:1–17.
- Gordon M. Functional health patterns, Nursing Diagnosis rocess and application. New York: Mc. Graw Hill Book Comp, 1982. pp: 685-702.
- Gökdoğan F, Yıldırım Y, Ayhan F, Alpteker H, Ocak Z, Can S. Bir yaşlı merkezine kayıtlı kronik hastalığı olan yaşlıların evde bakım gereksinimleri. 2. Ulusal Evde Bakım Kongresi Kitabı; Harbiye Askeri Müze ve Kültür Sitesi, İstanbul, 2008. s: 147.
- Subaşı F. Evde bakım verecek olan destek personelinin eğitim standartları. 2. Ulusal Evde Bakım Kongresi Kitabı; Harbiye Askeri Müze ve Kültür Sitesi, İstanbul, 2008. s: 99-101.
- Arslan Ş, Gökçe–Kutsal Y. Yaşlılarda özürlülüğün değerlendirilmesine yönelik çok merkezli epidemiyolojik çalışma. Geriatri 1999; 2: 103-14.
- Biçer S, Atalay M. 60+Yaş ve Kronik Hastalığı Olan Bireylerin Günlük yaşam Aktivitelerinin Etkilenme Durumu, Uluslararası Katılımlı VI. Ulusal Hemşirelik Kongresi, Ankara, 1998. s: 346-8.
- Kerem M, Meriç N, Kırdı A, Cavlak U. Ev ortamında ve huzurevinde yaşayan yaşlıların değişik yönlerden değerlendirilmesi. Geriatri 2001; 4: 106-12.
- Şengil AZ, Sabuncu M. Yalova Belediyesi yalnız yaşayan yaşlılara iletişim temelli destek ve bakım programı. 2. Ulusal Evde Bakım Kongresi Kitabı; Harbiye Askeri Müze ve Kültür Sitesi, İstanbul, 2008. s: 142.
- Ayrancı Ü, Köşgeroğlu N, Yenilmez Ç, Aksoy F. Eskişehir’de yaşlıların sosyoekonomik özellikleri ve sağlık durumları. STED 2005; 14: 113-9.
- Tanrıverdi G, Okanlı A, Çetin H, Özyazıcıoğlu N, Bulut N, Avcı P, Sezgin H. Farklı Coğrafik Bölgelerde Yaşayan Yaşlılarda Kronik Ağrı Prevelansı, 4. Uluslar arası 11. Ulusal Hemşirelik Kongresi, 5-8 Eylül, Ankara, 2007. s:108.
- Kocaçal E, Eşer İ, Khorshıd L. Huzurevinde Kalan Yaşlıların Hemşirelik Tanılarının Saptanması, 4. Uluslar arası 11. Ulusal Hemşirelik Kongresi, 5-8 Eylül, Ankara, 2007. s: 196.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Dahili Tıp Bilimleri Araştırma Yazıları |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 13 Temmuz 2009 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2009Cilt: 31 Sayı: 4 |